به گزارش ” صبح رابر” دو زیارت جامعه کبیره و غدیریه از مشهورترین و برترین زیارت نامه هایی است که با سندهای قطعی و مضامین عالی از حضرت امام هادی(ع) به یادگار مانده است.
زیارت جامعه کبیره نزد شیعیان بسیار شناخته شده است و بزرگان سفارش کرده اند که در حرم ائمه اطهار علیهم‌السلام این زیارت نامه قرائت شود. زیارت غدیریه نیز میراث جاودانه و ماندگار دیگر حضرت امام هادی(ع) است در سالی که آن حضرت (ع) از مدینه به سامرا فراخوانده شدند، هنگام ورود به شهر نجف این زیارت را در بارگاه امیرالمومنین (ع) خطاب به جد بزرگوارشان قرائت کردند و از مصائبی سخن گفتند که قرن ها پیش بر آن امام مظلوم (ع) رفته است. با این که زیارت غدیریه سند بسیار معتبری دارد و روایتگران آن بزرگان شیعه هستند، اما متاسفانه این زیارت نامه در جامعه اسلامی مغفول و مهجور واقع شده است.

بیان حقایق تلخ تاریخ اسلام در قالب زیارت نامه غدیریه
در همین زمینه، آیت ا… حسینی خراسانی مدرس حوزه علمیه قم در گفت وگو با خراسان با بیان این که فضای حزن آلودی بر زیارت نامه غدیریه امام هادی (ع) حاکم است زیرا آن حضرت در این زیارت نامه پس از قرن ها از مظلومیت های امیرالمومنین(ع) سخن می گویند، تاکید می کند: تمام ائمه علیهم السلام متناسب با شرایطی که در آن قرار داشتند، به بیان حقایق دینی و تبیین مبانی اصلی دین اسلام و مذهب تشیع می پرداختند؛ به گونه ای که تبیین و تحلیل مظلومیت های حضرت علی(ع) پیشتر در قالب خطبه فدکیه توسط حضرت فاطمه (س) یا خود امیرالمومنین در خطبه شقشقیه بیان شده است.
اما در عصر امام هادی (ع)؛ فرصت سخنرانی و خطبه خوانی برای آن حضرت به دلیل این که تحت نظر قرار داشتند، فراهم نبود. ایشان در قالب یک زیارت نامه حقایق تلخی از تاریخ اسلام را بیان می کنند تا مردمان عصر امام هادی (ع) و نسل های آینده متوجه این حقایق شوند.

شرایط و مقتضیات عصر امام هادی (ع)
وی با اشاره به این که حضرت امام هادی (ع) بنابر مقتضیات زمان و شرایطی که به لحاظ سیاسی، دینی و فرهنگی در عصر ایشان حاکم بود و از آنجا که ایشان سال ها تحت نظر دستگاه خلافت قرار داشتند، شیوه های خاصی را برای مبارزه، حکومت و هدایت مسلمانان به کار می گرفتند، می گوید: بیان حقایق اسلام در قالب دو زیارت نامه جامعه کبیره و غدیریه از جمله این شیوه های مبارزاتی است که بسیار تاثیرگذار بود.
امام جمعه مسجدالنبی (ص) در عصر امام هادی (ع) نامه ای خطاب به متوکل نوشت و اظهار کرد که اگر شما می خواهید همچنان به خلافت و حکومت خود ادامه دهید، باید هرچه سریع تر امام هادی (ع) را از جمع یاران و علاقه مندانش دور کنید و او را تحت نظر خود قرار دهید؛ در غیر این صورت با توجه به محبوبیت و جایگاهی که امام هادی (ع) در میان مردم دارد، اگر قدرت بیشتری پیدا کند، دیگر شما شاهد ادامه حکومت نخواهید بود.
لذا متوکل دستور داد حضرت امام هادی (ع) را از مدینه به سامرا احضار کنند و طی سفر هم ماموران متوکل مراقب امام (ع) بودند و وقتی امام در شهر سامرا ساکن شدند، در مرکزی کاملا نظامی به نام عسکر ایشان را زیرنظر قرار دادند و به همین دلیل امام دهم و امام یازدهم علیهماالسلام عسکری نامیده می شوند زیرا این دو بزرگوار در یک مرکز و اردوگاه نظامی ساکن بودند.
با توجه به این که حضرت امام هادی (ع) هیچ گاه نمی توانستند سخنرانی عمومی کنند شرایط متفاوت عصر ایشان اقتضا می کرد که در قالب زیارت نامه حقایق را بیان کنند.

دو میراث جاودانه و ماندگار
آیت ا… حسینی خراسانی زیارت جامعه کبیره و غدیریه را ۲ میراث ماندگار و جاودان حضرت امام هادی (ع) برمی شمارد و می افزاید: این دو زیارت نامه انسان را به یاد نهج البلاغه حضرت علی (ع)، صحیفه سجادیه امام زین العابدین (ع)، خطبه فدکیه حضرت فاطمه (س)، حدیث سلسله الذهب امام رضا(ع) و … می اندازد زیرا در آن ها معانی بلندی مطرح می شود که ائمه پیشین علیهم السلام در قالب های مختلف بیان کرده اند.
زیارت جامعه کبیره مشحون از مضامین و معارف عالی و بلندی است که اصول اصیل و عظیم امامت در آن بیان شده است.
درباره این زیارت نامه، شرح ها و تفاسیر فراوانی نوشته شده است که بزرگان و علمای شیعه معتقدند به هنگام تشرف و زیارت حرم مطهر هریک از ائمه اطهار علیهم السلام، بهترین زیارت نامه ای که می توان قرائت کرد و به لحاظ سندی قطعی و به لحاظ محتوایی در اوج است، زیارت نامه جامعه کبیره می باشد که به حق می توان آن را یک گنجینه عظیم معرفتی و محتوایی محسوب کرد.

مهجوریت زیارت نامه غدیریه امام هادی (ع) بین شیعیان
وی به مهجوریت زیارت نامه غدیریه امام هادی (ع) بین شیعیان اشاره می کند و می گوید: زیارت جامعه کبیره آن حضرت بسیار شناخته شده است ولی زیارت غدیریه مهجور مانده است و متاسفانه بسیاری از افراد حتی نام آن را نشنیده اند و یا آشنایی چندانی با آن ندارند.
درحالی که غدیریه را باید جزو اسناد مهم و تراز اول تاریخ اسلام قلمداد کرد که از امام دهم (ع) به یادگار مانده است و سند قطعی دارد.

زیارت نامه ای که منحصر به زمان و مکان خاصی نیست
وی می افزاید: شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان تصریح می کند زیارت غدیریه ای که امام یازدهم (ع) از پدر بزرگوارشان حضرت امام هادی (ع) نقل کرده اند، با سندهای معتبر نقل شده است و همان طور که زیارت عاشورا منحصر به زمان و مکان خاصی نیست، زیارت غدیریه نیز فراتر از زمان و مکان است و توصیه اکید شده است که شیعیان آن را خطاب به امیرالمومنین (ع) در زمان ها و مکان های مختلف به ویژه در روز عید غدیر قرائت کنند.
غدیریه روز ۱۸ ذی الحجه توسط امام هادی (ع) در شهر نجف قرائت شد
مدرس حوزه علمیه قم با تاکید بر این که زیارت غدیریه دارای سندهای قطعی است می گوید: امام حسن عسکری (ع) از قول پدر بزرگوارشان نقل می کنند که وقتی ایشان توسط خلیفه عباسی از مدینه به سامرا فراخوانده شدند، در مسیر سفر از مدینه به سامرا و بغداد وقتی به نجف رسیدند، به زیارت بارگاه حضرت علی بن ابی طالب (ع) شتافتند که آن روز مصادف با ۱۸ ذی الحجه، روز غدیرخم بود و این زیارت را خواندند که آغاز آن با این جمله است که سلام بر تو که اولین کسی بودی که حقت غصب شد اما تو صبر کردی.

در زیارت غدیریه امام هادی (ع) به بیان حقایقی می پردازند که در دیگر زیارات و متون رسیده از ائمه اطهار (ع) بیان نشده است.
حاج حسین نوری در خاتمه مستدرک الوسایل جلد ۱۹ صفحه ۳۶۱ پس از آن که این زیارت نامه را از سیدبن طاووس نقل می کند، می گوید: سند زیارت غدیریه، سندی است که از لحاظ صحت و اعتبار نظیر آن یافت نمی شود یا کمتر یافت می شود.

دفاع از حقانیت امیرالمومنین (ع)
وی به مضمون زیارت غدیریه اشاره می کند و می گوید: در این زیارت نامه مباحث مختلف کلامی، فقهی، تاریخی، قرآنی و … بیان می شود.
دلاوری های امیرالمومنین(ع) در جنگ های صدر اسلام یادآوری می شود، جانفشانی آن حضرت در لیله المبیت ذکر می شود، روز غدیر تذکر داده می شود، به ویژه درباره فدک به طور مفصل توضیح داده می شود و در مجموع امام هادی (ع) به دفاع از حقانیت امیرالمومنین(ع) می پردازند.

۱۴ نکته درباره زیارت جامعه کبیره که از امام علی النقی (ع) به ما رسیده است.

زیارت جامعه کبیره که اقیانوسی مواج از معارف الهی و مضامین عالی مشتمل بر معرفی مقام ائمه علیهم السلام است؛ از امام علی النقی علیه السلام به ما رسیده است. زیارت جامعه که به تعبیر علامه مجلسی(ره) از نظر سند و روایت از صحیح‌ترین و قوی‌ترین زیارات ائمه علیهم السلام است یادگاری عظیمی است که در حرم هر یک از ائمه معصومین علیهم‌السلام آن زیارت را می‌خوانیم.

از آنجاکه این زیارت ، بر نقل نصوص مختلف ، معتبرترین زیارات بوده و توصیه به خواندن آن در مشاهد مشرفه ، اکیدا به چشم می خورد ؛ توجه به مضامین مهم آن نیز باید مورد توجه قرار بگیرد .

۱ – السلام علیکم یا اهل بیت النبوه :

خاندان پیامبری :

دقت فرمایید . می گوید خاندان پیامبری و نمی گوید خاندان پیامبر

۲ – ساسه العباد :

دین از سیاست جدا نیست:

ائمه ی شیعه ، تنها رهبران دینی مردم نبوده و سیاستمدار ترین افراد روزگار خود نیز بوده و شعار جدایی دین از سیاست توطئه ای پرورش یافته توسط دشمنان دین است .

۳ – وَحُجَجِ اللَّهِ عَلى اَهْلِ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ وَالاْولى

سه برهه ی زمانی بسیار مهم و اهل بیت :

امامان شیعه در سه برهه ی زمانی بسیار مهم ، حجت های بر مردم بوده اند :

الف : دنیا

ب : آخرت

ج : اولی ( آیا تا به حال به این برهه زمانی فکر کرده اید که اولی کجا بوده است ؟!)

۴ – اَلسَّلامُ عَلى مَحاَّلِّ مَعْرِفَهِ اللَّهِ

امن ترین راه رسیدن به خدا :

آنچه که مسلم است و در لسلن روایات به آن اشاره شده است اینست که راه های رسیدن به خداوند ،بسیار زیاد است اما آنچه باید بر اساس نص جامعه ی کبیره مورد توجه قرار بگیرد اینست که :

امن ترین راه ، طریق اهل بیت است.

۵ – اَیَّدَکُمْ بِرُوحِهِ

تاییدات با روح :

بزرگترین فرشته ی الهی به نام روح ( که برخی از مفسرین ، ذیل آیات سوره ی قدر و آیه تنزل الملائکه و الروح فیها ، اشاره به این مطلب داشته اند )که اعظم ملائکه ی الهی می باشد؛ همواره همراه اهل بیت عصمت و طهارت بوده است و ایضا می باشد !

۶ – وَالْبابُ الْمُبْتَلى بِهِ النّاسُ مَنْ اَتیکُمْ نَجى وَمَنْ لَمْ یَاْتِکُمْ هَلَک

اهل بیت محک ایمان:

آنچه بر اساس روایت مختلف بدان اشاره شده است، خاندان عصمت و طهارت،محک ایمان برای انسان ها هستند . هرکس ایشان را به عنوان نمایندگان الهی پذیرفت ، نجات یافته و هرکس رو گردان شود ، هلاک می گردد .

۷ – وَجَعَلَ صَلَواتَنا عَلَیْکُمْ وَما خَصَّنا بِهِ مِنْ وِلایَتِکُمْ طیباً لِخَلْقِنا وَطَهارَهً لاِنْفُسِنا وَتَزْکِیَهً لَنا وَکَفّارَهً لِذُنُوبِنا

اهل بیت جلوه ای از رحمه للعالمینی پیامبر اسلام :

اگر خداوند ، گناهان خلائق بپوشاند و لباس رحمت بر آنان ، بواسطه ی اهل بیت است . که در برخی روایات داریم در روز قیامت،خیل کثیری از بندگان الهی را دستگیری می نمایند و ایضا در این دنیا به برکت حضور نورانیت ایشان ، گناهان بخشیده می شود همانطور که در زیارت نامه ی آنها نیز اشاره شده است که زائر ایشان در حال معرفت ، تمامی گناهانش بخشیده شده و مإوایش بهشت خواهد بود.

۸ – وَبَرِئْتُ اِلَى اللَّه عَزَّوَجَلَّ مِنْ اَعْداَّئِکُمْ وَمِنَ الْجِبْتِ وَالطّاغُوتِ وَالشَّیاطینِ وَحِزْبِهِمُ الظّالِمینَ لَکُمْ وَالْجاحِدین لِحَقِّکُمْ وَالْمارِقینَ مِنْ وِلایَتِکُمْ وَالْغاصِبینَ لاِرْثِکُمْ وَالشّاَّکّینَ فیکُمْ وَالْمُنْحَرِفینَ عَنْکُمْ وَمِنْ کُلِّ وَلیجَهٍ دُونَکُمْ

دشمن شناسی و کشف کُـدهای کلامی اهل بیت :

مقوله ی بسیار مهم دشمن شناسی در مکتب اهل بیت در هر زمان مورد توجه ایشان بوده و به مناسبت های مختلف ، کدهایی از جانب این انوار مقدسه صادر می شده تا دشمنان را به مردم ، معرفی نمایند از جمله کدهایی همانند جبت و طاغوت که باید مورد توجه قرار گرفته شود .

۹ – مَنْ اَرادَ اللَّهَ بَدَءَ بِکُمْ

تاکید موکد و مجدد به خداشناسی از درگاه اهل بیت :

هر کس خدا را بخواهد باید با اهل بیت شروع کند چرا که محل امن شناخت الهی ، از درگاه خزائن علم خواهد بود .

۱۰ – بکُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَبِکُمْ یَخْتِمُ وَبِکُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَبِکُمْ یُمْسِکُ السَّماَّءَ اَنْ تَقَعَ عَلَى الاْرْضِ اِلاّ بِاِذْنِهِ وَبِکُمْ یُنَفِّسُ الْهَمَّ وَیَکْشِفُ الضُّرَّ وَعِنْدَکُمْ ما نَزَلَتْ بِهِ رُسُلُهُ وَهَبَطَتْ بِهِ مَلاَّئِکَتُهُ

اهل بیت دلیل رحمت واسعه ی الهی ، بر خلائق :

به عبارت دیگر همانطور که در حدیث معراج از زبان پیامبر اسلام نیز بدان اشاره شده است و نیز در احادیث قدسی متعدد هم مذکور است ؛ اهل بیت دلیل خلقت و واسطه ی رحمت الهی بر بندگان هستند .

۱۱ _ وَبِکُمْ اَخْرَجَنَا اللَّهُ مِنَ الذُّلِّ وَفَرَّجَ عَنّا غَمَراتِ الْکُرُوبِ وَاَنْقَذَنا مِنْ شَفا جُرُفِ الْهَلَکاتِ

تمسک به اهل بیت باعث نجات از گمراهی ها :

خواستنی ها ، فقط و فقط از این خاندان جائز است و چراغ هدایت در ظلمات گمراهی ها ، خود خودشان هستند .به عبارت دیگر اشاره به احادیث متعدد در این زمینه دارد و ایضا زیارت خاص امیر المومنین علی علیه السلام که در هلکات و پرتگاه های بسیار خطرناک ، از دوستداران ، دستگیری کرده و سنگینی های ایشان را به دوش می کشند .( به زیارت مخصوصه ی امیر المومنین علی علیه افضل صلوه المصلین در ۲۷ رجب دقت فرمایید و ایضا در آن تامل )

۱۲ – بِمُوالاتِکُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعالِمَ دِینِنا وَاَصْلَحَ ماکانَ فَسَدَ مِنْ دنیانا

اهل بیت باعث رشد فکری و جبران خسارات دنیایی :

آشنایی با آل بیت پیامبری ، آشنایی با معارف دینی و الهی است و در نتیجه جبران کننده خسارات دنیایی و آخروی .

۱۳ -اِنَّ بَیْنى وَبیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذُنُوباً لا یَاْتى عَلَیْها الا رضاکم :

بخشش فقط با نظرخاص اهل بیت :

خداوند گذشت از بندگان و بخشوده شدن آنان را در گرو رضایت اهل بیت پیامبر خویش قرار داده است بدین معنا که اگر این خاندان از کسی رضایت داشته باشند خداوند هم از او راضی خواهد بود .

۱۴- اَللّهُمَّ اِنّى لَوْ وَجَدْتُ شُفَعاَّءَ اَقْرَبَ اِلَیْکَ مِنْ مُحَمِّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الاْخْیارِ الاْئِمَّهِ الاْبْرارِ لَجَعَلْتُهُمْ شُفَعاَّئى

برترین خلائق :

در هستی و خلقت کسانی جز آل بیت پیامبری ، برترین خلائق نزد خداوند نیستند . حتی انبیاء و اولیاء .(اشاره به حدیث معراج فرمایش پیامبر اسلام )

 وبلاگ دیار سر سبز رابر