ماه محرم ، ماه حزن و عزای اهل بیت (ع) در رثای سالار شهیدان است و در این بزم عزا، عزاداران همانند مومنان دارای درجات و مراتب مختلفی هستند . البته تمامی درجات عزاداری دارای اجر و ثواب الهی است و هر مرتبه خیر و ثوابی را نصیب عزادار می کند.

در این سطور چند مرتبه از مراتب عزاداران حسینی که هر مرتبه ، درجه و جایگاه عزادار را در نظام انسانیت و در نزد خداوند و نیز میزان قرب او را به سید الشهدا(ع) نشان می دهد ، به اختصار پرداخته خواهد شد :

مرتبه اول :آشنایی با مصائب امام حسین(ع)

در این مرتبه عزادار در قلب خود از مصیبت وارده به سید الشهدا (ع) غمگین و ناراضی است بدون اینکه غم و نارضایتی خود را معمولا بروز دهد این مرتبه کمترین درجه عزاداری است و پایین تر از آن ، مرتبه دشمنان حضرت است یعنی شخص به مصائب حسینی آگاه شود و ناراحت نگردد و به آن راضی باشد.

در زیارت وارث چنین می خوانیم : «خداوند لعنت کند امتی را که تورا کشتند و به تو ظلم کردند وخدا لعنت کند امتی را که خبر چنین جنایتی را شنیدند و به آن راضی شدند »

مرتبه دوم  : گریه بر عزای سالار شهیدان(ع)

در این مرتبه عزادار غم و نارضایتی خود را به شکل های گوناگون از قبیل گرفتگی چهره ، حالت بغض و گریه ، گریه کردن ، پوشیدن لباس عزا ، به سینه و سرزدن و… بروز می دهددر این کار تنها و گاهی به همراه دیگران عزاداری می کند .

عزادار حس غریبی بین خود و امام حسین (ع) احساس و رابطه ویژه ای با آن حضرت برقرار می کند نوعی انس والفت و نیز نوعی کشش و نیاز به آن حضرت در خود احساس و این حسن  او را وادارمی کند که برای حضرت گریه و عزاداری کند .

مرتبه سوم : لعن ونفرین بر دشمنان سیدالشهداء(ع) و اظهار دوستی با ایشان

بیشترین اعضای عزاداری حضرت(ع) ، شیعیان می باشند  عزادار تنفر و اعتراض خود را نسبت به عاملین مصیبت و جنایت کاران درحق حضرت سید الشهدا (ع) و یارانش و به طور کلی همه اهل بیت(ع) اظهار می کند و بر آنها لعن و نفرین می فرستد  امتیاز این مرحله بعلت این است که عزادار شناخت و معرفتی به وجود مقدس سیدالشهداء (ع) پیدا کرده و  اعتقاد بالاتری  نسبت به آن حضرت و آیین او یافته است.

در این مرتبه عزادار در درون خود از یک سو به عنایت حضرت و از سوی دیگر به گریه و آه و سوز برای ایشان و نیز اعلان برائت و بیزاری از قاتلان او احساس نیاز بیشتری می کند .

مرتبه چهارم : انس با اهل بیت (ع) و سالار شهیدان

عزادار درمرتبه سوم با تجلیات گوناگونی از عظمت امام حسین(ع) و خاندان و اصحابش آشنا می شود و احساس می کند ماندن در مرتبه سوم او را اشباع و راضی نمی کند و نیاز بیشتری به درک عظمت محمد و آل محمد (ص) و به خصوص حضرت سید الشهدا(ع) درخود احساس، و تلاش برای رسید به معرفت جدید را آغاز می کند .

به سراغ خداوند تبارک و تعالی که خالق محمد و آل محمد(ص) و نیر به سراغ خود حضرات معصومین (ع) می رود و از آنها استمداد می کند تا او را به معرفت جدید برسانند  .

مرتبه پنجم : مودت باطنی به اهل بیت(ع) و بغض نسبت به دشمنان آنها

این مرتبه ، کامل شده ی مرتبه چهارم است؛ عزادار از صفای باطن بالاتر و معرفتی عمیق تر برخودار است. به مودت نسبت به اهل بیت (ع) و نیز به حس انتقام نسبت به دشمنان آنها دست یافته است ، بیشتر به عمل روی می آورد ؛ عملی که زاییده مودت و مبتنی بر عقیده و بینش عمیق و الهی است .

نبی مکرّم اسلام(ص)فرمودند: «به درستی که برای قتل حسین (ع)حرارتی در دل های مومنان است که هرگز سرد نمی شود ». عزادار حقیقی اگر از کشته شدن حضرت و اصحابش(ع) که مصیبت عظیم است ، آتش و حرارتی سرد نشدنی در دل دارد ، از کنار گذاشته شدن حضرت از مقامی که خداوند برای او ترتیب داده بود ، به مراتب بیشتر می سوزد ، زیرا در وجود او نفحه و روح حسینی قرار دارد.

انشاءالله عزاداران حسینی با در نظر گرفتن آفات عزاداری به عزادار حقیقی و  مرتبه پنجم نائل گردند .

فاطمه امیدواری