به  گزارش  ” صبح  رابر”  تعزیه‌ و شبیه‌خوانی از عهد باستان در ایران مرسوم بوده و ایرانیان شیعه نیز در ساختن تعزیه و به نمایش در آوردن واقعه‌های کربلا و حدیث مصایب سیدالشهدا (ع) به سنت نمایش‌های آیینی ایرانیان قدیم ،شیوه اجرای مناسک و آیین‌های آنان و پاره‌ای از عناصر اسطوره‌ای و حماسی نظر داشته‌اند.

روستای ننیز علیا در شرق شهرستان رابر را که قدمتی چند صدساله دارد، معمولا با نام محرم و عاشورا می‌شناسند و یکی از باشکوهترین مراسم تعزیه خوانی در این روستا برگزار می‌شود.

در گفت‌وگویی با فاطمه حسینخانی، پژوهشگر جوانی که رتبه اول استانی پژوهش تعزیه در روستای ننیز علیا را  کسب کرده و به جشنواره خوارزمی کشوری راه یافت ،به بحث و بررسی این پژوهش پرداخته ایم که در ادامه می خوانید:

صبح رابر: خوتان را معرفی کنید و از چه سالی به پژوهش علاقمند شدید ؟

فاطمه حسینخانی فرزند سعداله سال دوم تجربی هستم ، از سال ۹۳ اولین پژوهشم منوگرافی ، معرفی روستای ننیز علیا بود  و امسال نیز در خصوص تعزیه خوانی روستایم پژوهشی را انجام دادم که به لطف خداوند   رتبه اول استان را به دست آورده و به جشنواره خوارزمی کشوری راه یافتم .

صبح رابر: تعزیه چیست؟

تعزیه هنری در راستای هنر نمایش مذهبی، برتافته از ویژگی‌های آیینی ملت ایران است که واقعه کربلا را بازسازی می کند، در حال حاضر تلویزیون و رادیو به عنوان یک رسانه فراگیر وجود دارد، اما در زمانی که این رسانه ها وجود نداشت، تعزیه رسانه ای فراگیر بوده است که در تمام محلات و روستاها اجرا می‌شد که توانست با مخاطب خود به خوبی ارتباط برقرار کرده و ابعاد مختلف قیام عاشورا را با زبان هنر به مخاطبانش منتقل کند، به همین دلیل تعزیه بسیار تاثیرگذار بوده است.

صبح رابر: تعزیه چه زمانی در روستای ننیز علیا به‌وجود آمد؟

هنر تعزیه یا شبیه خوانی، در پرداخت به واقع عاشورا همواره در بین مردم جایگاه مهمی داشته و هدف از اجرای آن نیز بازگو کردن واقعه عاشورا می باشد، این  مراسم سنتی از دوره صفویه برای تعزیه گردانان این منطقه به یادگار مانده است و در حال حاضر شکل حرفه‌ای‌به خود گرفت.

صبح رابر: هدف از این پژوهش چیست ؟

حمایت مراکز مذهبی از تعزیه خوانی روستا و جمع آوری نسخه های قدیمی تعزیه توسط این مراکز ، تشویق جوانان به آشنایی و اهمیت قیام عاشورا ، دعوت ازبزرگان تعزیه خوانی استان ، تدوین کتب روانخوانی ، نوحه خوانی و تغزیه خوانی و مطالعه بیشتر در زمینه تعزیه خوانی ایران و سراسر جهان از اهداف این پژوهش است.

صبح رابر: از تعزیه خوانی در روستای ننیز علیا برایمان بگویید ؟

تعزیه خوانی در روستای ننیز علیا با شور و حال خاص خود برگزار می شود که در حال حاضر این کار توسط دو هیئت عزاداری به نامهای هیئت انصار الحسین(ع)  و هیئت محبان حضرت علی اکبر (ع) ننیز علیا برگزار می شود، این گروه ها در ایام  سوگواری محرم و صفر، آیین های شبیه خوانی و اجرای آیین هنروری صحنه های قیام امام حسین (ع) و شهادت ائمه اطهار(ع) را برعهده دارند.

صبح رابر : انگیزه شما از این پژوهش چیست؟

پدربزرگم ، پدرم ،برادرم ، عمو، دایی و پسر عمویم تغزیه خوانی می کردند ،تعزیه یک رسانه نمایشی است که توانست واقعه عاشورا را به صورت هنری منتقل کند و این امری مهم است چون بزرگان می‌گویند «هیچ تفکری در تاریخ ثبت نخواهد شد مگر با هنر در بیامیزد» ،امید دارم قدمی موثر در احیاء این فرهنگ اصیل برداشته باشم .

صبح رابر: از پیشینه تعزیه خوانی در روستایتان برایمان بگویید ؟

تعزیه خوانی در ننیز ابتدا توسط شخصی به نام سید سلیمان یزدی اجرا شد و بعد از او شخصی به نام آقا رضا بکایی  این راه را ادامه داد و پس از او چند نفر از افراد  روستا که از مشهور ترین آنها  امیر یحیی گوغری و فرزندش جعفر،مرحوم کریم ننیزی هستند، این عزاداری را بر پا می کردند، بعد از مدتی رضا خان عزاداری را منع می کند و در سال ۱۳۱۵ گروهی دیگر از اهالی ننیز بنام های مرحوم اسدالله حسینخانی ،مرحوم جعفر امیری، مرحوم میر مرتضی افضلی و عده ای دیگر اقدام به احیای این مجالس کردند و سپس  افراد دیگری که واقعا در راه احیای این مجالس و اجرای نقشهای متفاوت تلاش کردند، تحولی در تعزیه ننیز به وجود آوردند و هم اکنون در تکیه حضرت ابوالفضل (ع) برگزار می شود.

صبح رابر: از مشکلات این پژهش برایمان بگویید ؟

پژوهشکده رابر هیچ حمایتی از من نکرد و تمام هزینه هایش را شخصا تقبل کردم،انجام کار پژوهشی در این شهرستان بسیار مشکل است، امیدوارم مسئولین نگاهی هر چند کوچک به جوانان علاقمند به پژوهش داشته باشند .

انتهای پیام/