بیش از ۱۰ سال از نامگذاری سال‌ها به اسامی متنوع از سوی مقام معظم رهبری می‌گذرد؛اسامی‌ای که در ابتدا زینتی به نظر می‌آمد، اما رفته رفته مشخص شد که اینگونه نیست و هدف رهبری فراتر از متبرک کردن سال به نام خاصی است.

به گزارش ” صبح رابر ” به نقل از اقطاع زمین:«اصلاح الگوی مصرف»، «همت مضاعف و کار مضاعف»، «جهاد اقتصادی»، «حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی»، «سال حماسه ی سیاسی و حماسه ی اقتصادی»؛ این‌ها نام‌هایی هستند که رهبر معظم انقلاب برای سال‌های اخیر برگزیده‌اند و مسئولان و مردم را به برنامه‌ریزی و اقدام در مسیر تحقق آن فراخوانده‌اند.

نگاهی به نامگذاری سال‌ها تا به امروز و مقایسه آن با سال‌های اخیر نشان از یک هدفگذاری دقیق و هدفمند از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های اخیر برای ارائه الگوی پیشرفت ایران اسلامی دارد؛ البته در سال‌های پیشین هم ایشان با ارائه الگوهایی نظیر «پاسخگویی مسئولین» چنین برنامه مدونی را برای مردم و مسئولان ارائه کرده بودند اما این مساله در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده و حکایت از تاکید ویژه مقام معظم رهبری بر بهبود شرایط زندگی مردم و پیشرفت کشور دارد.
نام‌گذاری سال ۹۳ با عنوان اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی همچون سال‌های قبل با دید وسیع، عمیق، راهبردی و آینده‌نگرانه مقام معظم رهبری صورت گرفت.

با توجه به تاکیدات اکید رهبری در حوزه های اقتصادی و فرهنگی لازم است مسئولین در این دو زمینه امسال فعالانه ظاهر شده و با عبرت از خطاهای گذشته و تقویت نقاط قوت قبلی ایران اسلامی را سریع تر در ریل توسعه و ترقی اقتصادی و فرهنگی قرار دهند.

مدیریت با رویکرد جهادی
چندی است از ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری می‌گذرد.
معظم له طی چند جلسه که پس از ابلاغ این سیاست‌ها با سران قوا و مسئولان عالی رتبه نظام داشته‌اند، تلاش کردند هر چه شفاف‌تر این سیاست‌ها را تبیین فرمایند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای چندی قبل در جمع مسئولان نظام پس از بیان جایگاه و اهمیت سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین دلایل و مبانی عقلانی مقاوم‌سازی اقتصاد کشور، ویژگی‌ها و مولفه‌های دهگانه اقتصاد مقاومتی را تبیین کردند.
معظم له در بیان چهارمین مولفه، به «رویکرد جهادی» اشاره کردند و افزودند: «اجرای این سیاست‌ها، با حرکت عادی و احیانا خواب آلوده و بدون حساسیت امکان پذیر نیست و نیازمند برنامه‌ریزی، حرکت علمی، همت و مدیریت جهادی است.»
رهبر معظم انقلاب همچنین در دیدار اعضای شورای شهر، شهردار و مسئولان شهرداری تهران رمز موفقیت ها را مدیریت جهادی دانسته و تأکید کردند: اگر مدیریت جهادی یا همان کار و تلاش با نیت الهی و مبتنی بر علم و درایت حاکم باشد، مشکلات کشور، در شرایط کنونیِ فشارهای خباثت آمیزِ قدرتهای جهانی و در شرایط دیگر، قابل حل است و کشور حرکت رو به جلو را ادامه خواهد داد.

تاکید مقام معظم رهبری بر مدیریت جهادی درحالی صورت می‌گیرد که کشور در حال یک جنگ تمام عیار اقتصادی با دشمن است و کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی استفاده از الگوهای مدیریتی رایج غربی مناسب نیست و نیازمند الگوی مدیریتی بومی از جمله الگوی مدیریتی جهادی هستیم که در برخی نهادها بهره‌وری بالای آن قابل ارزیابی است.
باید در همه زمینه‌ها از جمله اقتصاد به‌طور جهادی کار کرد
«مدیریت جهادی» از مهم‌ترین شاخصه‌های مدیران و مسئولان است که بار‌ها در سخنان رهبر فرزانه انقلاب مورد تاکید قرار گرفته است. ایشان در تاریخ ۱۴ بهمن سال نود، در باره کارهای ضروری ملت و مسئولان، توصیه به پرهیز از تنبلی، کسالت و کم‌کاری کردند و افزودند: «باید در همه زمینه‌ها از جمله اقتصاد به‌طور جهادی کار کرد».
توجه به مدیریت داوطلبانه و بی‌منت، تحول آفرین، پویا و انعطاف‌پذیر از نکاتی است که در عرصه مدیریت جهادی نقش پررنگی را ایفا می‌کند. شاید بتوان عملکرد رزمندگان در دوران دفاع‌مقدس را نمونه کار آمدی از مدیریت جهادی به معنای مقابله با همه کاستی‌ها دانست. حال در این زمانه، باتوجه به تهدیدات و فضاهای ایجادشده در حول اقتصاد و سیاست ایران، به نظر می‌رسد برای برون رفت از آن نیازمند رجوع دوباره به تعهد و تخصص هستیم، چیزی که شاید در این سال‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد.
مدیریت یوسفی داشته باشیم
پس از چند تماس تلفنی با مسئولین شهرستان که از آنها خواسته شد تحلیل خود را در مورد شعار سال که از سوی معظم له مطرح شد بیان کنند و اینکه چگونه می توانند خود را با این نقشه راه منطبق کنند، هیچ پاسخی دریافت نکردیم و به ناچار این یادداشت را پیش کششان می کنیم ؛

خداوند متعال در قصه حضرت موسی و حضرت یوسف علیهما السلام به چهار عنصر محوری و کارساز در امر مدیریت اشاره فرموده است. «قدرت» و «امانت» دو عنصر محوری است که در داستان اجیر شدن حضرت موسی برای حضرت شعیب علیهما السلام آمده است: «قالت احدیهما یا أبت استأجره انّ خیر من استأجرت القوی الأمین» خداوند در این آیه شریفه از زبان دختر شعیب (ع) «قدرت» و «امانت» را دو صفت مهم اجیر خوب برشمرده است.
بهترین اجیر کسی است که هم قدرت انجام و اداره کار را داشته باشد، هم امین و پاک باشد. قدرت گاهی بدنی است مثل توانایی جسمی لازم برای چوپان در رمه سرا، و گاهی قلمی و بیانی است نظیر قدرت بیانی که یک معلم باید در سر کلاس درس داشته باشد، (یا قدرت بیان لازم برای خطیب در هنگام خطابه) و مانند آن. امانت و پاکی، هم در قدرت بدنی لازم است هم در قدرت قلمی و بیانی. هر مدیر و کارگزاری (برای اداره صحیح زیر مجموعه خود) باید واجد این دو عنصر محوری باشد. هم نیرومند و مسلّط بر کارش باشد، هم چشم و گوشش پاک باشد. قدرت و امانت در این داستان نسبت به ساده ترین و نازل ترین شأن و کار اجرائی کشور(چوپانی) بیان شده است. دو عنصر محوری نیز مربوط به پیچیده ترین کارها و شئون اجرایی جامعه یعنی وزارت است که در داستان حضرت یوسف علیه السلام در پست وزارت آمده است. و آن دو کارشناس علمی و فنی (اقتصادی) بودن و امانت و پاکی است: «و قال الملک أئتونی به أستخلصه لنفسی فلما کلّمه قال انّک الیوم لدینا مکین أمین* قال اجعلنی علی خزائن الارض انّی حفیظ علیم» زمام داری اقتصاد کشور در شرایط قحطی و خشکسالی از دشوارترین و پیچیده ترین کارهاست. حضرت یوسف(ع) در آن سال های قحطی وزیر امور اقتصادی و دارایی کشور پهناور مصر بود و این سمت را خود او به پادشاه مصر پیشنهاد داده بود. دو عنصر محوری لازم برای این سمت، علم و امانت است. یعنی از جهت علمی کارشناس اقتصادی باشد و از نظر عملی خداترس، و آن حضرت در بالاترین سطح از این دو صفت برخوردار بود. تعبیر «مکین امین» در آیه نخستین و «حفیظ علیم» در آیه بعدی بیانگر این دو عنصر محوری است. پس در کار اجرایی اگر چوپانی است، قدرت و امانت لازم است و اگر وزارت است، حفیظ و علیم بودن را می طلبد.
قصد داستان سرایی و تفسیر ندارم فقط ملاحظه بفرمایید که مدیر و مسئول باید دو ویژگی حافظ و عالِم داشته باشد؛ دانا و امانتدار، آشنا به شرایط کار و امین اموال باشد.
حکومت هایی قادرند ادعای اقتدار و استقلال نمایند که از نیروهای کارآمد در عرصه های اجرایی و قانون گذاری برخوردار باشند و پایه های آن نظام بر حضور آگاهانه و گسترده مردم استوار گشته باشد.
چگونگی اعمال مدیریت
از آن جهت که مدیریت به معنای چگونگی اداره امور مردم و کشور است و مدیر کسی است که بر زیر مجموعه خود احاطه کامل داشته باشد و دایره وار همه را سرکشی کند. اعمال مدیریت به خصوصیت اشخاص برمی گردد؛ از این رو ممکن است فردی همه احکام و رموز فن آوری را بداند ولی مدیر نباشد مثل کسی که قواعد ادبی، اوزان شعر، عروض و قافیه را می داند اما قریحه(ذوق) شعر گفتن ندارد و شاعر نیست.
صاحبان خرد و دانایی و مدیران محترم با مرور سیره یوسف(ع) و توجه به فراز و نشیب زندگی او می توانند اصول برنامه زندگی خویش را ترسیم کنند.
سیمای حضرت یوسف و شرایط و ویژگی های رهبری و مدیریت موفق و جهادی:
۱-توجه کامل به خداوند در تلخی ها: رب السجن احب…(یوسف ۳۳) در شادی ها و شیرینی ها:(رب قد آتیتنی من الملک)(یوسف ۱۰۱)
۲-رها کردن هر خط انحرافی از هر گروهی:(انی ترکت مله قوم لا یؤمنون بالله و هم بالاخره هم کافرون)(یوسف ۳۷)
۳-پی گیری راه مستقیم پیشگامان:(واتبعت مله آبائی ابراهیم… و الحقنی بالصالحین)(یوسف ۳۸)
۴-پایداری در راه رضای خدا تا آخرین نفس:(توفنی مسلماً)(یوسف ۱۰۱)
۵-وقار در برابر رقبا:(احب الی ابینا منا)(یوسف ۸)
۶-صبر در برابر حوادث و مرارت ها:(یجعلوه فی غیابت الجب، اراد باهلک سوء)(یوسف ۱۵)
۷-پاکدامنی و ترجیح تقوا بر رفاه:(معاذ الله، رب السجن احب الی مما یدعوننی)(یوسف ۲۳)
۸-کتمان در برابر بیگانگان:(و شروه بثمن بخس)(یوسف ۲۰)
۹-علم وافر:(علمتنی من تأویل الاحادیث)(یوسف ۱۰۱)،(انی حفیظ علیم…)(یوسف ۵۵)
۱۰-بیان زیبا و فصیح:(فلما کلمه قال انک الیوم لدینا مکین)(یوسف ۵۴)
۱۱-اصالت خانوادگی:(آبائی ابراهیم و اسحاق…)(یوسف ۳۸)
۱۲-مدارا با مخالفان فکری:(یاصاحبی السجن)(یوسف ۳۹)
۱۳-اخلاص:(انه من عبادنا المخلصین)(یوسف ۲۴)
۱۴-سوز و علاقه به هدایت دیگران:(ء ارباب متفرقون خیر ام الله الواحد القهار)(یوسف ۳۹)
۱۵-قدرت طراحی و ابتکار:(جعل السقایه فی رحل اخیه)(یوسف ۷۰)(ائتونی باخ لکم)(یوسف ۵۹)، قذروه فی سنبله(یوسف۴۷)
۱۶-تواضع و فروتنی:(رفع ابویه علی العرش)(یوسف ۱۰۰)
۱۷-عفو و اغماض:(لاتثریب علیکم)(یوسف ۹۲)
۱۸-فتوت و جوانمردی:(نزع الشیطان بینی و بین اخوتی)(یوسف ۱۰۰)
۱۹-امانتداری:(اجعلنی علی خزائن الارض انی حفیظ علیم)(یوسف ۵۵)
۲۰-مهمان نوازی: انا خیر المنزلین(یوسف ۵۹)

از دولت می خواهیم که بدون توجه به خط و خطوط های سیاسی، جناحی و دسته بندی های حزبی نسبت به تعیین و بکارگیری مدیران با کفایت که اعتقاد راسخ به مدیریت های جهادی دارند، اقدام نماید.
انشاالله آحاد مردم و مسئولان نقش خودشان را جست‌وجو کنند و منطبق با نقشه راه که توسط مقام معظم رهبری تنظیم می‌شود قدم بردارند تا روز به روز شاهد شکوفایی و اقتدار بیش از پیش این نظام مقدس در کل دنیا باشیم.
و خاتمه دهنده عرایضم این حکایت پند آموز باشد:
به یوسف(علیه السلام)گفته شد:با آنکه همه گنجینه های مصر در دست توست،چرا خود را سیر نمی کنی؟فرمود:هرگاه سیر شوم،گرسنگان را فراموش می کنم.
و من الله التوفیق
 یاسر علیپور اشرفی