به گزارش” صبح رابر” نان قدمتی بالغ بر ۱۰۰۰ ساله دارد. نان همواره در نزد ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بوده و غذای اصلی مردم را تشکیل میدهد. بخش قابل توجهی از پروتئین و انرژی مورد نیاز مردم، از نان تامین میگردد. بیشک تهیه، تولید وعرضه نان سالم و بهداشتی در حفظ سلامت جامعه موثر خواهد بود.
نانهایی که از آرد سبوسدار تهیه میشوند و با خمیر مایه و بدون استفاده از جوش شیرین عملآوری می گردند و با حرارتی ملایم، یکنواخت و شعله غیرمستقیم می پزند،و از سالمترین نانها هستند.
گندم از برکات خداوندی است که همواره مورد احترام است،نان در سفره هر ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و نسبت به این قضیه چقدر روایات و احادیث داریم. در ادبیات هم که نگاه کنید می بینید که هزار بیت درباره ی نان وجود دارد که معروف ترین آن هم شعر معروف سعدی است که:
ابر و ماد و مه و خورشید و فلک درکارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
به هر صورت رابطه ی نان و گندم با اقتصاد یک رابطه ی بسیار نزدیک است. بیشتر زنان شهرستان رابر اغلب سفره های خانه شان را با نان محلی مزین می کنند .
بوی نان تازه محلی که در خانه ای پخت می شود ذاعقه هر رهگذران را تحریک می کند و این نیز یکی دیگر از برکات خدواندی است. امروز که از کوچه های شهرشتان رابر می گذشتیم ، بوی نان تازه استشمام کردیم ، به در خانه ای که بوی نان تازه می آمد، رسیدیم ، زنگ در خانه را زدیم و با استقبال گرمی رو به رو شدیم ، وارد که شدیم، جمعی از بانوان رابر ی که مشغول پخت نان محلی بودند، و با همدلی، صفا و صمیمت و همکاری صمیمانه در یک خانه دور هم جمع شده بودند و با همکاری هم مشغول پختن نان تاوه سنگی و یا بااصطلاح محلی نان کلو و نان تیری بود.
از این بانوان نجیب و زحمتکش رابری روش تهیه این نانها را پرسیدیم ، با توجه به اینکه آرد آن از گندم محلی (با برداشت گندم از مزارع ) تهیه شده و به کمک دست خمیر آن کاملا آماده میشود و نیز با توجه به اینکه تحت حرارت غیر مستقیم آتش و به صورت طبیعی پخته میشود، هیچگونه ضایعاتی در بر نداشته و به لحاظ طعم و خوشمزه بودن بی نظیر می باشد و در صورت ایجاد شرایط مطلوب، مدت زمانی بیش از سایر نان ها، قابل نگهداری و استفاده می باشد.
طرز تهیه نان تاوه سنگی یا به اصطلاح محلی نان کلو ی رابری
آرد ،نمک، پودر خمیر ترش راباهم مخلوط کرده ودر کاسه گودی الک می کنیم آب ولرم راکم کم اضافه می کنیم و خمیر راچنگ می زنیم تاخمیر نسبتآ سفتی به دست بیاید سپس خمیر رابه مدت ۵ دقیقه ورز می دهیم. خمیر رادرکاسه انداخته وروی ان رامی پوشانیم وبه مدت نیم ساعت درجای گرمی قرار می دهیم .
خمیر راکمی ورز داده وچانه به اندازه یک تخم مرغ می گیریم روی تخته را آرد می پاشیم و باانگشتان دو دست چانه راپهن می کنیم کمی آرد روی چانه می پاشیم ووردنه می کشیم تا گرد وبه اندازه یک بشقاب کوچک شود تابه یا یک تخته سنگ رااز قبل گرم می کنیم، نان را بر روی تاوه که بر روی سه پایه ای آهنی روی آتش سوار بود پخت می شود، نان راروی تابه می اندازیم حرارت را کم می کنیم یک طرف نان پف کرد نان رابر می گردانیم تا هردوطرف پخته شودسپس از روی تابه بر می داریم .
طرز تهیه نان تیری
تقریبا مشابه با روش تهیه خمیر تاوه سنگی ولی بدون مایه خمیر ( خمیر ترش ) و فقط این خمیر باید در لگن خمیری به کمک دست ،آرد ،نمک، راباهم مخلوط کرده ودر کاسه گودی الک می کنیم آب ولرم راکم کم اضافه می کنیم و خمیر راچنگ می زنیم تاخمیر نسبتآ سفتی به دست بیاید بعد از خمیر شدن آرد ، و پهن کردن سفره نان پزی و آماده کردن تیر چوب مخصوص نان پزی و تخته نان پزی و بعد خمیری که آماده شده در محل”چونه” گرفته میشود،و چونه با تیر چوبی بر روی تخته ی نان پزی پهن و روی تاوه داغ به صورت لواش پخت می شود. ضخامت نان تیری در حدود دو الی سه میلیمتر بوده و خمیر با تیر چوبی روی یک سطح صاف نازک میگردد و نانهای تیری روی هم بصورت چند لایه روی تاوه آماده می گردند.
گفتنی است این سفره نان پزی از صنایع دستی آنهاست ، که دونفری در مدت یک ماه بافته اند .
تصاویری از روش پخت سنتی نان تیری و تاوه سنگی