یکی از آموزه‌های تربیتی و اخلاقی که امام جواد(ع) بر آن تاکید دارد، عمل همراه با شناخت و آگاهی است. اگر انسان به کاری بپردازد که از آن شناخت کافی ندارد؛ یا کاری را از راه نادرست شروع کند، شکست می‌خورد.

امام جواد(ع) در این باره فرمود: “کسی که راه ورود به کاری را نشناسد، راه برون شدن از آن درمانده‌اش می‌کند. “

به گزارش ” صبح رابر” به نقل از (ایسنا)، دهم ماه مبارک رجب‌المرجب مصادف است با ولادت پیشوای نهم شیعیان حضرت امام محمد تقی (ع)، پدرش امام رضا (ع) بود و مادرش سبیکه نام داشت و او را خیزران نیز می‌گفتند و به ریحانه ملقب بود، گفته‌اند او از خاندان ماریه قبطیه، همسر رسول اکرم (ص) بوده است.

امام جواد(ع) نخستین رهبر الهی است که در میان امامان شیعه در خردسالی مسئولیت مقام رفیع امامت را عهده‏‌دار شد.

آن گرامی در سال ۲۰۳ قمری و در سن هفت سالگی بعد از شهادت پدر بزرگوارش این مسئولیت را پذیرفته و عملاً به هدایت و ارشاد مردم پرداخت.

مشهورترین القاب امام نهم، تقی و جواد است و القاب دیگری چون زکی، مرتضی، مختار و … برای آن حضرت گفته‌اند. کنیه حضرت، ابوجعفر بوده است که در نقل‌ها از او به ابو جعفر ثانی یاد می‌شود تا با امام ابوجعفر الباقر اشتباه نشود.

باب الحوائج بودن امام جواد (ع) از چه جهت است؟

همه امامان بزرگوار، در همه جهات دنیوی و اخروی، هادی و ناصرند، اما هرکدام از امامان ما در یکی از ابعاد، ظهور و بروز بیشتری دارند. مثلا در بین عرفا و علما معروف است که اگر کسی از خداوند متعال، علم بخواهد به وجود مقدس امام باقر (ع) و امام صادق (ع) توسل پیدا کند. یا اگر کسی طالب معنویت است به حضرت علی (ع) متوسل شود.

از این رو، مشهور در بین فقها و علما و اهل معنا این است که برای طلب رزق و روزی در دنیا و برآورده شدن حاجات مادی و دنیوی، توسل به امام جواد (ع) بسیار مجرّب است و این هم فقط صرف ادعا نیست. هم از زبان بزرگان نقل شده و هم به تجربه ثابت شده که توسل به ایشان سبب گشایش گره‌های مالی و اقتصادی می‌شود که خود مردم متدین ما تجربه کرده‌اند و در حکایات و احوالات مومنان، بسیار ذکر شده است و اساسا لقب ایشان، جواد است و جود، وصف کسی است که زیاد می‌بخشد و لذا اعطای این لقب برای ایشان بی‌جهت نبوده است.

ویژگی‌های اخلاقی امام جواد(ع)

حضرت جواد بر این باور بود که آیات الهی باید در جامعه فراگیر شوند و تمام مسلمانان در گفتار و رفتار و استدلال‌ روزمره خود از قرآن و معارف بلند آن بهره گیرند، به همین جهت‏ سعی می‏‌کرد در گفت‌وگوها و معاشرت و برخورد با مردم از آیات قرآن استفاده کند.

امام جواد به عنوان پاسدار حریم وحی از تفسیرهای نابجا و غیر عقلانی آیات قرآن جلوگیری کرده و علما و دانشمندان را به سوی فهم صحیح آیات راهنمایی می‏‌کرد.

یکی از خطراتی که همیشه بزرگان و رهبران یک مذهب یا کشور را تهدید می‏‌کند، وجود اطرافیان ناصالح است که به خاطر اغراض‏ انحرافی، مادی یا اعتقادی پیرامون بزرگان را گرفته، بین آنان و مردم فاصله ایجاد و راه‌های ارتباطی آنان را با مردم قطع می‏‌کنند. اگر بزرگان مواظب اینگونه افراد نباشند، چه ‏بسا زیان‌های جبران ناپذیری به بار خواهد آمد.

در زمان امام جواد(ع) نیز این گونه افراد با سوء استفاده از کمی سن امام، به خیال خود فکر می‏‌کردند می‏‌توانند بر امور امام ‏مسلط شوند و هر طور که خواستند، عمل کنند. امام این خطر را احساس و بی‏ هیچ اغماضی آنان را طرد کرد. ابوالعمر، جعفر بن ‏واقد و هاشم بن ابی‏‌هاشم در شمار این افراد جای داشتند. امام درباره آنان فرمود: خداوند آنان را لعنت کند زیرا به اسم ما از مردم اخاذی می‏‌کنند و ما را وسیله دنیای خود قرار داده‏‌اند.

امام را همه مسلمانان، عالمی بزرگ می‌دانستند. ایشان انسانی بردبار، نیکو سخن، عابد و بسیار باهوش بود. حدیث‌های بسیاری از آن امام، در کتاب‌های حدیث، از جمله عیون اخبار الرضا، تحف العقول، مناقب و بحارالانوار نقل شده است.

حضرت جواد(ع) مانند جده اش فاطمه زهرا(س) زندگی کوتاه و عمری سراسر رنج داشت در مورد شهادت امام جواد(ع) از برخی روایات برمی‌آید که آن حضرت به دست همسرش، ام الفضل دختر مامون و به اشاره معتصم مسموم شد.

علامه شیخ محمد حسین مظفر در خصوص شهادت امام جواد (ع) چنین آورده است:

پس از آنکه معتصم نتوانست فضل و کرامات امام جواد (ع) را از بین ببرد و موقعیت او را نزد مردم پائین آورد، کینه حضرت را به دل گرفت. حضرت را مدتی زندانی کرد و آنگاه که تصمیم به قتل امام گرفت او را از زندان درآورد و به همسر او ام الفضل زهری داد و از او خواست آن را به امام بخوراند و او چنین کرد.

امام(ع) در حالی که بیش از ۲۵ بهار از عمر مبارکش نگذشته بود به دست معتصم عباسی و همدستی ام الفضل مسموم شد و به شهادت رسید. مزار مطهر ایشان در کاظمین کنار جدش موسی بن جعفر(ع) است.

منابع:

روح و ریحان، صص ۱۰۱ و ۱۰۲

تاریخ طبری، جزء ۷

تاریخ یعقوبی

اصول کافی

وسائل الشیعه

بحارالانوار

بهبودی، صحیح الکافی

مرکز پژوهش‌های اسلامی

انتهای پیام