به گزارش ” صبح رابر” به نقل از فارس، این روزها با تشدید گرم شدن هوا بسیاری از افراد برای انجام امور روزانه در ساعت‌های اوج گرما ناچار به پذیرش این هوا هستند و اغلب دچار گرمازدگی می‌شوند.

گرمازدگی اگر چه تهدیدکننده سلامتی و کشنده نیست، اما عدم درمان قطعی به موقع نارسایی‌های کلیه و قلب را در پی دارد و سرانجام پس از اختلال در سیستم بدن موجب فوت فرد می‌شود، از این رو نیاز است تا نسبت به کودکان، سالمندان و بیماران خاص به ویژه بیماران قلبی و تنفسی توجه بیشتری شود و حتی‌الامکان در ساعات اوج گرما از بیرون بردن آنها اجتناب کرد.

عواملی که سبب گرمازدگی می‌شوند

محیط، لباس‌های تیره، تابش مستقیم نور آفتاب، عدم آمادگی بدن در انجام فعالیت‌های زیاد، سن، کم‌آبی، چاقی، برخی بیماری‌ها و مصرف داروهایی مانند داروهای ادرارآور که منجر به کم‌آبی بدن می‌شوند از موانعی هستند که جلوی آزادسازی حرارت بدن را به طور طبیعی می‌گیرند و درنهایت فرد مبتلا به گرمازدگی می‌شود.

باید توجه داشت در هوای گرم هرقدر برای فرار از گرمای هوا هم شده سریع‌تر حرکت کنید، فعالیت بدنی شما شدت می‌یابد.

از لحاظ علمی اختلالات گرمازدگی را به کرامپ‌های عضلانی، هیپوترمی و خستگی مفرط تقسیم‌بندی می‌کنند، اسپاسم عضلات ارادی ناشی از تخلیه الکترولیت‌ها در زمانی که فرد در معرض گرمای شدید قرار می‌گیرد، رخ می‌دهد و این کرامپ‌ها به دلیل تعریق زیاد و از دست دادن مقدار زیادی آب و نمک از بدن است.

در خستگی مفرط نیز افراد در معرض گرمای شدید ناچار به تحمل سردرد، سرگیجه، تهوع و اختلال در بینایی می‌شوند و در نوع هیپوترمی یا سنکوب گرما نیز زمانی که فرد در هوای مرطوب و شرجی قرار می‌گیرد، دمای بدن به بالا ۴۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و فرد دچار افت ناگهانی فشار خون می‌شود که علائمی مانند غش، تشنج و اغما در اثر اختلال در تنظیم حرارت بدن روی می‌دهد.

اقدامات اولیه برای درمان گرمازدگی

در درمان گرمازدگی‌های خفیف با علائمی مانند ضعف، سردرد و سرگیجه، حالت تهوع، افزایش ضربان قلب پزشکان معتقدند که انتقال فرد به مکان خنک و خوراندن مایعات و اندکی نمک به وی این حالت را رفع می‌کند.

اما زمانی که فرد دچار گرمازدگی شدید با علائم قرمزی و خشک شدن پوست، تنفس کم عمق، ضربان تند قلب و عدم واکنش مردمک چشم به نور می‌شود، یک وضعیت اورژانسی است که باید به سرعت دمای بدن فرد را کاهش داد در غیر این صورت علاوه بر اثرات سوء بر سیستم عصبی؛ کبد، کلیه‌ها، قلب و عضلات نیز در معرض آسیب شدید قرار می‌گیرند و عدم درمان به موقع به تشنج، کما و مرگ فرد گرمازده منجر می‌شود.

در درمان گرمازدگی شدید بهترین راه رساندن وی به اورژانس است، اما نخستین اقدامی که می‌توان انجام داد خنک کردن فرد با درآوردن لباس‌های او و ریختن آب خنک بر بدنش است، پاهای او را در محل بالاتری نسبت به بدن او قرار دهید تا جریان خون بیشتری به سمت سر او برود.

ماساژ دست‌ها و پاهای او نیز سبب می‌شود تا خون خنک شده به مغز و مرکز بدن او منتقل شود، اگر شخص به هوش است، او را به نوشیدن آب اجبار کنید در غیر این صورت تا زمان به هوش آمدن وی باید بدن او را خنک نگه داشت و برای درمان ضعف از یک نوشیدنی خنک به همراه مقداری نمک استفاده کنید.

باید مراقب بود در هنگام خنک کردن فرد دمای بدن او به کمتر از ۵/۳۹ (پنج و سی و نه) درجه نرسد، زیرا در این حالت فرد دچار هیپوترمی یا افت ناگهانی دمای بدن می‌شود.

در حالت عرق‌سوز نواحی از بدن دچار خارش و سوزش می‌شوند و این در حالتی اتفاق می‌افتد که تشدید تعریق موجب آسیب رساندن به سلول‌های سطح پوست می‌شود و یک سد درمقابل خروج عرق ایجاد می‌کند که تجمع عرق در زیر پوست را شامل می‌شود و برآمدگی‌های ریز جوش‌مانندی ایجاد می‌کند که با ترکیدن آنها محتویات عرق تخلیه شده و فرد احساس سوزش پوست دارد.

توصیه شده که در درمان این حالت به هیچ‌وجه از مواد کاهش دهنده تعریق و یا پودر بچه استفاده نشود، زیرا این عمل تنها علائم را شدت می‌دهد، این حالت پس از چندروز با پوشیدن لباس‌های خنک و نخی رفع می‌شود.

گرمازدگی در ورزشکاران

تمام ورزشکاران، حتی قوی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین آنها هم از گرمازدگی در امان نیستند، در هنگام ورزش واکنش بدن به تغییرات دما بسیار زیاد و سریع است، هیپوترمی در ورزشکاران زمانی ایجاد می‌شود که بدن به شدت گرمای خود را از دست می‌دهد و انجام ندادن اقدامات سریع موجب از کار انداختن دستگاه‌های قلبی و تنفسی می‌شود.

احساس خستگی، به سختی حرف زدن، بی حسی دست و پا، احساس لرزش و سرد شدن پوست بدن از علائمی هستند که در ورزشکار مبتلا به گرمازدگی مشاهده می‌شود، اگر در این زمان درمان به موقع مانند نوشیدن آب و خنک کردن بدن صورت نگیرد، ماهیچه‌ها و آرواره‌های وی سفت شده، دچار تنفس نامنظم و نبض بسیار کم می‌شود که عدم رساندن سریع اکسیژن به مغز سرانجام خطرناک مرگ را در پی دارد.

ماه‌بانو معصوم‌زاده متخصص طب سنتی و اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در کرمان اظهار داشت: افزایش تعریق به منظور مقابله با گرمای محیط نخستین مکانیسم دفاعی بدن است که البته سبب از دست رفتن مایعات درون رگ‌ها می‌شود و باید به طریقی جبران شود.

وی افزود: عدم جبران این کم‌آبی موجب انقباضات عضلانی به صورت اسپاسم‌های شدید و ناگهانی در دست یا پا، ضعف، گیجی، تهوع و استفراغ، سر درد، پوست رنگ پریده و افزایش ضربان قلب، تظاهر می‌کند.

این پزشک تاکید داشت که اگر این علائم جدی گرفته نشود ایجاد شوک گرمایی که درمان آن بسیار مشکل است را منجر می‌شود که علائم اولیه این شوک افزایش ضربان قلب، کوتاهی تنفس، خشکی پوست، کاهش حجم ادرار، اختلالات هوشیاری و درنهایت کما است.

پیشگیری بهتر از درمان است

معصوم‌زاده با اشاره به اینکه در گرمازدگی پیشگیری موثرتر از درمان است، بیان داشت: باید شدت و زمان فعالیت کاهش داده شود، حتی‌الامکان زیر سایه راه بروید، مصرف مایعات را برای جبران خستگی ناشی از مایعات از دست رفته بدن افزایش دهید، در صورت بروز علائم گرمازدگی فرد را به محیط خنک انتقال دهید، لباس‌های اضافی وی را درآورید.

وی تصریح کرد: اگر فرد بی‌هوش نشده، خوراندن مایعات به خصوص همراه با الکترولیت مثلا دوغ شور بهتر از آب است، درصورت بروز تهوع استفراغ در حدی که قادر به نوشیدن مایعات نباشد، دریافت مایعات به صورت تزریق وریدی ضروری است.

این متخصص طب سنتی خاطرنشان کرد: در صورت طول کشیدن گرمازدگی خون‌رسانی به اعضای حیاتی مانند مغز، قلب و کلیه مختل می‌شود و کمبود مایعات تا دو هفته بعد از گرمازدگی نیز می‌تواند سبب اختلال در کلیه شود.

وی متذکر شد: در مکان‌های گرم بطری آب به همراه داشته باشید در این آب از دانه‌های لعاب‌دار مانند خاکشیر و قدومه استفاده کنید، سرکه انگبین به دلیل خاصیت دفع صفرا و دفع گرمی کبدی به ویژه اگر با تخم کاسنی مخلوط شود در این فصل بسیار کمک کننده است.

انتهای پیام/