اکنون تنها ۵ روز تا پایان ضرب‌الاجل قوه قضاییه باقی مانده و در این ۲۴ روز گذشته بروز برخی رخدادها در فضای‌مجازی، حرف و حدیث‌ها پیرامون فیلتر شدن یا نشدن شبکه‌های اجتماعی موبایلی مانند وایبر، لاین، واتس‌آپ و تانگو  را مجددا بر سر زبان‌ها انداخته است.

متاسفانه یا خوشبختانه هر روز بر میزان کاربران شبکه‌های اجتماعی موبایلی افزوده می‌شود و ایران همسو با سایر کشورها با شیب تندی به سمت شبکه‌ها و اپراتورهای مجازی در حال حرکت است.

آمار قابل توجه ایرانیان در استفاده از شبکه‌های اجتماعی

به طوری که براساس آمارها، شبکه‌های اجتماعی موبایلی با توجه به سرعت و رایگان بودن تعداد کاربران قابل توجهی در ایران دارند. برای نمونه پیام‌رسان وایبر به عنوان محبوب‌ترین شبکه اجتماعی موبایلی در ایران، ۱۱ درصد از تمام مشترکان سرویس پیام رسان وایبر را تشکیل داده است.

ضمن آنکه نرم‌افزار واتس‌آپ به عنوان یکی دیگر ار ابزارهای ارتباطی موبایلی از مجموع ۶۰۰ میلیون مشترکی که  طی ۵ سال به دست آمده‌اند، توانسته است ۵ میلیون کاربر ایرانی را به سوی خود جذب کند و این یعنی فرهنگ سازی و اجرای فیلترینک به روش کنونی تاکنون نتوانسته است بر کاهش تعداد مخاطبان این شبکه‌ها تاثیر داشته باشد چرا که شبکه‌ای مانند ویچت پس از فیلتر شدن نیز با رشد تعداد کاربران ایرانی مواجه بود.

“بیسفون” و “ساینا” جایگزین “وایبر” می‌شوند؟

بعد از کش و قوس‌های فراوان درباره فیلترکردن یا نکردن اپلیکیشن‌های ارتباطی تلفن همراه، وزیر ارتباطات از راه‌اندازی ۲ نرم‌افزار ارتباطی داخلی به عنوان جایگزین نرم افزارهای خارجی خبرداد و اعلام شد که نرم‌افزارهای “بیسفون” و “ساینا” بومی بوده و عملکردی مشابه وایبر، واتس‌اپ و تانگو خواهند داشت.

اپراتور اول در سومین روز از نمایشگاه ایران تلکام امسال از نرم افزار موبایلی «ساینا» که به گفته آنان بهترین جایگزین رومینگ در تماس‌های بین المللی محسوب می‌شود، رونمایی کرد.

“ساینا” یک نرم افزار رایگان موبایل برای گوشی‌های اندروید و iOS است که برای برقراری تماس و پیام رسانی از طریق اینترنت به کار می‌رود.

به گفته همراه اول کاربران “ساینا” می‌توانند با سایر کاربران، رایگان تماس بگیرند و پیام متنی، عکس و فیلم به اشتراک بگذارند؛ همچنین برقراری تماس ارزان با تمام شماره‌ها در سراسر دنیا و جلوگیری از هزینه‌های سنگین ارتباطی از دیگر مزایای این نرم‌افزار است.

تماس رایگان با سایر کاربران ساینا، ارسال پیام متنی رایگان، امکان استفاده از استیکرهای جذاب و اختصاصی، امکان ارسال عکس و فیلم، امکان ایجاد گروه های چت با تعداد کاربر نامحدود، امکان برقراری تماس‌های بین‌المللی بدون پرداخت هزینه سنگین رومینگ و استفاده از لیست مخاطبین گوشی و عدم نیاز به اضافه کردن مخاطبین جدید از مزایای پیام رسان “ساینا” عنوان شده است.

بعد از نصب و آزمایش به نظر می‌رسد ساینا بومی است اما بسیاری از امکانات نرم افزارهای مشابه مثل ارسال عکس، ویدئو، صوت و برچسب در آن فعال نیست. حتی پیام‌های متنی به مخاطب تحویل نمی‌شود. رابط کاربری ضعیف و بیش از حد ساده نیز از دیگر معایب ساینا به شمار می‌رود.

همچنین ذکر این نکته نیز ضروری است که مدیران همراه اول که همواره از کاهش سود پیامک این اپراتور پس از رواج شبکه‌هی موبایلی مانند “وایبر” گله‌مند بودند، چطور توانسته‌اند نرم‌افزاری ارایه دهند که امکان تماس و پیامک رایگان را برای کاربران فراهم کند به‌طوری که همراه‌اولی‌ها از سود هنگفت پیامک و تماس‌ مشترکان چشم‌پوشی کنند.

“بیسفون” نرم‌افزاری با سرورهایی مستقر در آمستردام، انگلستان و  ایران/ “بیسفون” بومی یا خارجی؟

دیگر نرم افزار ارتباطی رونمایی شده در نمایشگاه تلکام تهران “بیسفون” بود. این نرم افزار هم امکانات مشابه نمونه‌های خارجی خود مانند “وایبر” و “تانگو” را ارائه می‌دهد. کاربران در این نرم افزار نیز می‌توانند گروه‌های دوستانه خود را تشکیل دهند و به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در این نرم افزار نیازی به اضافه کردن دوستان خود ندارید. تمام دوستان شما که از بیسفون استفاده می‌کنند به طور خودکار در لیست ارتباطات شما اضافه خواهند شد.

آن‌طور که طراحان این اپلیکیشن در توضیح محصول‌شان نوشته‌‎اند، گروه بیسفون با پشتوانه نرم افزاری و مالی قوی اقدام به طراحی این اپلیکیشن کرده است و آن‌را برای بازار جهانی پیاده سازی و عرضه کرده و در زمان ثبت نام اولیه (مانند هر اپلیکیشنی) کد فعال سازی برای تمام کشورها ارسال خواهد شد.

به گفته طراحان این نرم‌افزار، بیسفون دارای چندین سرور در آمستردام، لیدز (انگلستان) و همچنین یک سرور اختصاصی در ایران است.

زبان “خارجی” در  نرم‌افزار “داخلی”

با جستجو در اپ استورها با نرم افزاری ارتباطی با این نام مواجه شدیم که در اولین نگاه نشانی از بومی بودن این اپلیکیشن دیده نمی‌شد.

در فروشگاه‌های اپلیکیشن، نام شرکت بیستاک تلکام (Bistalk Telecom AG) به عنوان توسعه دهنده این اپلیکیشن خودنمایی می‌کرد. در اپ استور ها سایت نرم افزار بیسفون به آدرس bisphon.ir معرفی شده بود که در این سایت توضیح قابل توجهی به چشم نمی خورد و مراحل نصب به طور کامل به زبان انگلیسی است. برهمین اساس این سوال پیش می‌آید که اگر این نرم‌افزار بومی بوده و برای کاربران ایرانی طراحی شده است به چه علت کلیه مراحل نصب این برنامه به زبان انگلیسی است؟

در عین حال که همه ما ایرانی هستیم و به استفاده از محصول ایرانی و بومی افتخار می‌کنیم اما بروز برخی کج‌سلیقگی‌هایی از این دست در تولیدات بومی باعث دلزدگی و بی‌اعتمادی کاربران نسبت به محصولات بومی می‌شود که انتظار می‌رود با توجه بیشتری نسبت به فرهنگ‌سازی محصولات بومی و نه خارجی بومی شده اقدام شود.

اکنون باید منتظر ماند و دید که نرم‌افزارهای به اصطلاح بومی “ساینا” و “بیسفون” تا چه اندازه با استقبال مردم مواجه می‌شوند و آیا آنچنان همه‌گیر خواهند شد که وایبر و نرم‌افزارهایی از این دست را از صحنه خارج کنند؟

با این حال راه‌اندازی فیلترینگ هوشمند و رونمایی از نرم‌افزارهایی مانند”ساینا” و “بیسفون” که به صورت مثلا بومی طراحی شده‌ و عملکردی مشابه وایبر دارند، مجددا کاربران را با این سوال روبرو کرد که آیا فیلترینگ هوشمند می‌تواند مسدودسازی کامل ابزارهای ارتباطی موبایل را متوقف کند و یا اینکه نرم‌افزارهایی مانند “ساینا” و “بیسفون” به خوبی از عهده رفع نیازهای کاربران این حوزه برمی‌آیند؟

به هر روی تا هفته آینده وزارت ارتباطات باید نسبت به فرآهم آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز جهت مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‌های اجتماعی نظیر وآتس آپ، وایبر و تانگو اقدام کند. اکنون با همه مخالفان و موافقانی که مسدود‌سازی شبکه‌های اجتماعی دارند، باید منتظر ماند و دید که راه‌اندازی فیلترینگ هوشمند تا چه اندازه می‌تواند از پس مسدود سازی صفحات مجرمانه بر بیاید.