به گزارش ” صبح رابر” به نقل از  شبکه اطلاع رسانی راه دانا، نام رژیم پهلوی یادآور بسیاری از مسائل از جمله وابستگی ـ دین‌ستیزی ـ استعمار و … است؛ ولی نامی هست که حتی اکنون و در آستانه دهه چهارم انقلاب شنیدنش لرزه بر اندام انقلابیون و قدیمی‌ها می‌اندازد.

سلاخ‌خانه‌ای به نام ساواک

ساواک مخفف «سازمان امنیت و اطلاعات کشور» است که در سال ۱۳۳۵ و با همکاری موساد و سیا‌ تشکیل شد.

قبل از شکل‌گیری ساواک‌، تشکیلات شهربانی و فرمانداری نظامی مسئولیت سرکوب مخالفان را بر عهده داشتند. اما پس از کودتای سال ۳۲ که با کمک سازمان‌های اطلاعاتی امریکا و انگلیس سازماندهی شده بود، دستگاه حاکمه به این نتیجه رسید که ارگان‌های قبلی توانایی مقابله با مخالفان را ندارند و به این ترتیب ساواک شکل گرفت‌.

تیمور بختیار اولین رئیس ساواک

بدون شک قدرت‌مندترین مقام امنیتی ایران در دهه ۳۰

فرمانده تیپ کرمانشاه

از ارکان اصلی کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق

ساواک تحت ریاست بختیار به تدریج بر همه ارکان حکومتی چیره شد و چند سال بعد به مهم‌ترین رکن تصمیم‌گیرنده و اثرگذار نظام شاهنشاهی تبدیل شد.

سرنگونی دولت ملی دکتر مصدق، بازداشت و محاکمه و تبعید مصدق، دستگیری و اعدام دکتر فاطمی و اعدام رهبران فداییان اسلام و زندانی کردن سایر اعضای فدائیان اسلام، منزوی نمودن آیت الله کاشانی از جمله اقدامات بختیار بود‌.

قدرت روزافزون بختیار باعث ترس و وحشت شاه شده و در نهایت منجر به برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک و اخراج محترمانه از کشور گردید.

در خارج از ایران تلاش‌های بختیار برای انتقام‌گیری از رژیم آغاز شد و در نهایت توسط عباس شهریاری و به دستور زیردست سابقش (و رئیس جدید ساواک) ترور شد.

حسن پاکروان دومین رئیس ساواک

از سرسپردگان واقعی رژیم شاهنشاهی سرلشکر حسن پاکروان بود.

پدرش از نظامیان دوره رضاخان بود که به دلیل روحیه سرکوبگرانه‌اش در واقعه کشف حجاب و به‌ویژه کشتار مردم در مسجد گوهرشاد نقش موثری داشت.

از جمله مسئولیت‌های پاکروان:‌

سال ۱۳۳۰-۱۳۳۳ ریاست رکن دوم ارتش

سال ۱۳۳۴ فرماندهی مرزبانی کشور

۱۳۳۵ معاون تیمور بختیار در سازمان ساواک

سال ۱۳۴۰-۱۳۴۳ریاست سازمان ساواک

مهم‌ترین اقدامات و جنایات پاکروان در دوره ریاست ساواک به قرار زیر است:

سرکوب قیام ۱۵ خرداد و دستگیری امام خمینیŠ

تبعید امام به ترکیه

پس از ترور منصور و روی کارآمدن دولت امیرعباس هویدا، از ریاست ساواک برکنار و به عنوان وزیر اطلاعات منصوب شد و تا سال ۱۳۴۵ در این سمت ماند.

از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ سفیر ایران در پاکستان بود و از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۲ به عنوان سفیر ایران در فرانسه مشغول به کار بود.

از ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶ به عنوان بازرس شاهنشاهی منصوب شد و از ۱۳۵۶ تا بهمن ۱۳۵۷ مشاور و سرپرست امور مالی وزارت دربار بود.

پاکروان پس از پیروزی انقلاب دستگیر، محاکمه و در فروردین ۱۳۵۸ اعدام شد.

ارتشبد نصیری سومین رئیس ساواک

فرمانده هنگ یک از لشگر گارد شاهنشاهی.

در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۵۰ و همزمان با جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی به درجه ارتشبدی ارتقاء یافت.

از جمله مسئولیت‌های نصیری:

فرمانده دسته مسلسل سنگین

فرمانده دسته و گروهان دانشکده افسری

معاون دانشکده تکمیلی، فرمانده گردان ۲ هنگ ۱۸ کرمان

فرمانده گردان مستقل سیرجان

فرمانده دوره تکمیلی و معاون رسته پیاده دانشکده افسری

رئیس ستاد دژبان مرکز

فرمانده دانشکده پیاده

در سال ۱۳۲۹ به فرماندهی هنگ پیاده پهلوی و سپس با درجه سرهنگی به فرماندهی گارد شاهنشاهی منصوب شد.

مدتی رئیس شهربانی  بود و در نهایت به ریاست سازمان ساواک رسید و‌ بیش از ۱۳ سال ریاست ساواک را بر عهده داشت.

کمیته مشترک ضد خرابکاری در دوران ریاست نصیری و برای هماهنگی بین ساواک و ارتش و شهربانی و ژاندارمری شکل گرفت.

سال ۵۷ به دلیل موج اعتراضات گسترده مخالفان در مقابل خشونت‌های شدید ساواک، از ریاست این سازمان برکنار شده و به عنوان سفیر ایران در پاکستان عازم این کشور شد.

شهریور ۱۳۵۷ نصیری توسط دولت ازهاری با یک هواپیمای شخصی به ایران بازگردانده شد و به اتهام فساد مالی و اخذ وام ۷۴۳ میلیون ریالی (با بهره ۳ درصد) بازداشت شد که البته این اقدام بیش‌تر برای آرام کردن مردم و کم کردن موج اعتراضات صورت گرفت.

نصیری که در زندان به سر می‌برد، پس از پیروزی انقلاب در دادگاه به جرم  شکنجه و کشتار مردم محاکمه و در تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ اعدام شد.

سپهبد ناصر مقدم آخرین رئیس ساواک

پس از نعمت‌الله نصیری و درست چند ماه قبل از فرار شاه، سپهبد ناصر مقدم آخرین رئیس ساواک شد.

دستگاه مخوف ساواک که تا سال ۱۳۵۵ موفق شده بود بخش قابل توجهی از نیروهای مبارز را  قلع و قمع کند، در نیمه دو سال ۱۳۵۷فقط به یک نظاره‌گر تبدیل شده بود. چون مثل گذشته فقط با یک گروه مبارز خاص مواجه نبود و این‌بار با تمام مردم جامعه مواجه بود.

در آن زمان فقط ارتش به عنوان سازمانی که زلزله انقلاب بدان راه نیافته بود می‌توانست به عنوان آخرین امید رژیم باشد که آن امید هم با اعلام بی طرفی ارتش برباد رفت.

ساواک در آن کوران انقلاب بیش‌تر به یک خبرگزاری تبدیل شده بود و کار خاصی از عهده آن بر نمی‌آمد.

‌انتخاب آخرین رئیس ساواک هم بی‌نتیجه ماند و مقدم درست در زمانی ریاست سازمان ساواک را عهده‌دار شد که کار از کار گذشته بود.

انتهای پیام/