به گزارش ” صبح رابر” به نقل از خط اول ، شخصیت عرفانی و حماسی حضرت امام(ره) از ایشان، رهبر و فرمانده ای بی نظیر در دوران دفاع مقدس ساخته بود که نگرش، آموزه ها و سیره ایشان تأثیر عمیق انکار ناپذیری بر روحیه ملت و رزمندگان و آمادگی های آنان در برابر دشمنان داشت.

عشق و محبت وصف ناپذیر آحاد ملت و رزمندگان اسلام به ایشان از باورهای دینی آنان سر چشمه می‌گرفت. حضرت امام(ره) جنگ تحمیلی را به دفاع مقدس و حماسه با شکوه ملت ایران تبدیل نمود، انسان های فراوانی را از چارچوب جهان مادی خارج ساخت و با الهام از تعالیم و آموزه های غنی دینی و سیره پیشوایان معصوم (ع) آن ها را برای میدان نبرد با دشمنان آماده ساخت و اعجاب و شگفتی سیاستمداران و نظامیان دنیا را برانگیخت .

رزمندگان اسلام افزون بر محبت بسیار زیاد به حضرت امام (ره)، عمیقاً باور داشتند که ایشان جانشین امام عصر(ع) است و از ولایت امام معصوم (ع) و شأن مرجعیت دینی و زعامت سیاسی جامعه اسلامی بر خوردار است از این رو در چار چوب این باور ولایت حضرت امام (ره) را در ادامه ولایت معصوم (ع) پذیرفته و به لوازم آن پایبند بودند و اطاعت و پیروی از آنان را بر خورد واجب می دانستند.

 به طوری که  در تحلیل محتوای وصیت نامه های شهدای دفاع مقدس در یک پژوهش آماری بنا بر اعلام بنیاد  شهید انقلاب اسلامی : (در هر وصیت نامه به طور میانگین چهار بار رزمندگان اسلام جایگاه امام، ولایت و به ویژه امام زمان (ع) و ولی فقیه را مورد تاکید قرار داده و رهبری امام و ولی فقیه را به عنوان کسی که از سوی خداوند متعال در مکتب ما، اطاعت فرمانش واجب است. مورد تاکید قرار داده اند.» (پیام انقلاب ، ش ۳۵۲، ۱۳۷۶، ص ۱۵).

امام(ره) برای دفع تجاوز دشمن در شرایطی که کشور فاقد قدرت باز دارنده ی دفاعی لازم بود، انرژی و توانایی ناشناخته عظیم ملت را به جریان انداخت و استراتژی دفاع همه جانبه بسیج مردمی را در جنگ اتخاذ نمود و با این استراتژی، مدیریت مردمی و انقلابی و تحول آفرین در جنگ بوجود آمد. حضرت امام (ره) با نگرش اعتقادی- معنوی خود، ملت را بر آفریدن حماسه های پرشکوه و شگفت انگیز دفاع مقدس از روزهای آغازین بسیج نمود .

مقاومت های اولیه مردمی را در اطراف شهرهای مرزی شکل دادند و از همان ابتدا استراتژی عراق در تحمیل جنگ پر شدت و کوتاه مدت برای تصرف اهداف راهبردی را با شکست مواجه ساختند.

امام با بینش عمیق و بصیرتی که داشتند قبل از وقوع جنگ، فرمان تشکیل ارتش بیست میلیونی را دادند که متاسفانه این راهبرد کلان در نظام جمهوری اسلامی مورد توجه دولت مردان در ابتدای انقلاب قرار نگرفت. در جنگ قلمرو سازمانی نیروهای رزمی را از محدوده نیروهای آموزش دیده نظامی کلاسیک توسعه داده و کلیه اقشار ملت را به عرصه نبرد فرا خواندند . و این استراتژی بسیج همه جانبه مردمی موجب توسعه روحیه حماسی در جامعه  گردید. .

 بدین ترتیب می بینیم که ولایت مداری ملت  و رهبری فرهیخته و الهی حضرت امام خمینی(ره)، یکی از عوامل پر اهمیت، و احتمالا بی بدیل، در پرورش روحیه حماسی و جهادی در شهروندان جامعه و رزمندگان در طول دفاع مقدس است.

 به تعبیری رهبری در این دوره حساس توانست، شوروشعف وصف ناپذیری در رزمندگان و شهروندان جامعه ایجاد وآنان را مستعد هر نوع جانفشانی،ایستادگی و مقاومت سازد.

دفاع مقدس وتکلیف محوری

 رهبر کبیر انقلاب  حضرت امام خمینی ،  این تئوری را به دنیا معرفی کرد که عمل به تکلیف در مسیر بندگی خدا، پادشاهی بر همه ما سوی الله را رقم می زند؛ که البته در عمل به تکلیف هم سه شاخصه را به ما معرفی کردند ، ۱) تکلیف باید از دین مشخص شود؛ منبع تشخیص تکلیف دین است نه عرف، نه عالم سیاست، نه استانداردهای دنیا، بلکه معیار استانداردهای قرآن و عترت است. ۲) تکلیف بر اساس دارایی‌ها و شرایط و وسع انسان‌ها معین می شود «لا یکلف الله نفساً إلا وسعها»،«لا یکلف الله نفساً إلا ما آتاها»،«و یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر» ۳) تکلیف باید در اقتدای به ولایت باشد، ولایت خدا، ولایت پیامبر و ائمه معصومین و ولایت فقها در عصر غیبت.
در عمل به تکلیف یک نکته‌ی دیگر هم امام فرمود و آن اینکه “شما به تکلیف عمل کنید نتیجه را به خدا واگذار کنید”، لذا این شعار کلیدی را داد که “ما مأمور به انجام وظیفه‌ایم نه کسب نتیجه”، این معنای آن آیه قرآن است «أفوض أمری إلی الله إنّ الله بصیرٌ بالعباد»؛ تفویض، یعنی انسان توکل اش در حدّ اعلی باشد، واگذاری نتیجه به خدای متعال در حدّ اعلی باشد، توسلش به قرآن و عترت در حدّ اعلی باشد. امام این نکته را فهمید و به ما هم فهماند که “در انجام تکلیف اصلاً شکست و ترس راه ندارد”. جایی که إحدی الحسنیین باشد، چه بکشی و چه کشته بشوی تفاوتی ندارد؛ اصلاً در قاموس شهادت واژه ترس معنا ندارد.

 امام همه را پیروز نشان می داد؛ و در دلها امید را تزریق می کرد. به همه یک چشم‌انداز زیبا را معرفی کرد که ظهور آقا امام زمان سلام الله علیه بود؛ سکوی حرکتش عاشورا بود و چشم اندازش ظهور؛ و مسیر را هم مسیر ولایت دینی معرفی کرد..  که این امر یکی از عوامل موثربر  پیروزی های رزمندگان  در دوران دفاع مقدس بود .از آنجا که ملت مسلمان  ایران  به عنوان تکلیف به جهاد می نگریستند فوج فوج  راهی جبهه های نبرد شدند  تا با ایمان راسخ خود به ادای تکلیف بپردازند . آنها اعتقاد داشتند که از وعده های قطعی و تخلف ناپذیری الهی، یاری رساندن به مومنان مجاهد و رزمندگان سختی ناپذیر در برابر قدرت های اهریمنی و دشمنان اسلام است. (سوره روم ، آیه ۴۷) از نظر قرآن کریم هر گاه مؤمنان، در راه خدا و برای خشنودی پروردگار خویش به مجاهدت دست زدند و از عوامل و اسباب مادی که در اختیار دارند، به خوبی بهره گیرند، خداوند نیز آنها را یاری می کند .(حج، آیه۴۰ و محمد (ص))

حضرت امام خمینی ( ره) در این خصوص می فرمودند: « تکلیف این است حفظ کنیم اسلام را، کشته شویم، تکلیف را عمل کرده ایم، بکشیم هم تکلیف را عمل کرده ایم » ( صحیفه نور ، جلد ۸ ، ص ۱۶)

آری مردم ایران که تازه طعم شیرین رهایی از ظلم ستم شاهی را چشیده بودند، با هدف حفظ و حراست از اسلام و انقلاب اسلامی و با اشاره امام راحل(ره) برای حفظ تکلیف به جبهه ها شتافتند و با این اعتقاد که دشمن به قصد نابودی اسلام و انقلاب جنگ را تحمیل نموده، با تمام توان وارد میدان جنگ شده  و از جان و مال خویش در این راه دریغ نکردند.

 بنابراین دفاع مقدس ملت ایران، در ادامه دفاع از انقلاب اسلامی تفسیر گردید. این تفسیر روح ایستادگی و مقاومت را  افزایش داد. این نگرش به دشمن توسط رزمندگان اسلام در طول دفاع مقدس بگونه ای بود که هیچگاه تردیدی برای مقابله و مبارزه با دشمنان بوجود نیامد. و دفاع امری عقلایی، شرعی و ملی به شمار آمد.

مسلم است فردی که با این نگرش در صحنه دفاع مقدس هشت ساله با دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی شرکت می کند در چارچوب عمل به تکلیف، خود را تحت هر شرایط پیروز دانسته و قطعاً از روحیه دفاعی و آمادگی مناسبی بر خوردار می باشد. مقام معظم رهبری حضرت آیه العظمی خامنه‌ای در مورد نقش عامل ایمان در پیروزی رزمندگان و شکست دشمنان می فرمایند : «ما با اتکا به خدا و نیروی ایمان جوانان خود و فداکاری هزاران هزار انسان های پاکدل توانسته و خواهیم توانست ضربات خود را بر دشمن وارد کنیم.

 ادای تکلیف   که از ایمان به خدای ،  ملت ایران سرچشمه گرفته بود  باعث شد ، درخت تناور و سترگی در دل و جان آحاد ملت ایران و رزمندگان ریشه دواند و شاخه های آن فضای جبهه های نبرد را پر کند . میوه های این درخت پر ثمر، ارزش های والای انسانی ، عشق ورزی ، ایثار و فداکاری بود که در دفاع مقدس تجلی یافت .

اعتقاد به امداد های الهی از فروع ایمان به خداوند و برخورداری از باورهای دینی است به عبارت دیگر هر کس به خدای متعال ایمان راسخ داشته باشد بر این باور است که از یاری و کمک الهی بر خوردار خواهد بود . و این سرمایه گرانقدری است که ضعف و سستی را از بین می برد و ملت در حال دفاع از اسلام و ارزش های اسلامی و مجاهد در میدان نبرد را قدرت و توانایی فوق العاده می بخشد. ملت ایران و رزمندگان اسلام در طول دفاع مقدس، بر این باور بودند که چون دین خدا را یاری می کند ، همواره از لطف و یاری خدای متعال بر خوردارند. بنابراین نسبت به راه خود اطمینان داشتند و از قدرت های استکباری بیم و اندوهی به خود راه نمی دادند.

 بنا بر این  ملت معتقد به باورهای الهی و برخوردار از ایمان و اطمینان به آرمان خود،با  بهره گیری از تکالیف الهی و پذیرش ولایت  و رهبر دینی ،  قبل از ورود به شرایط سخت صحنه نبرد با دشمنان، خود را پیروز معرفی می کند. به همین ترتیب است که در ابتدای جنگ تحملی حضرت امام(ره) می فرمایند اگر این جنگ بیست سال هم طول بکشد ایستاده ایم.

نتیجه گیری

 ولایت و رهبری امام به جنگ ماهیت ایدئولوژیک و اعتقادی داد و به حضور مردم در جبهه های جنگ مشروعیت دینی بخشید. دفاع ملت ایران و رزمندگان اسلام به عنوان دفاع از اسلام و ارزش های آن و همچنین انجام تکلیف دینی معرفی گردید و با این نگرش موقعیت نیروهای انقلابی و مؤمن به راه و آرمان و اندیشه دفاعی امام در مدیریت جنگ مستحکم شد و مدیریت لیبرالی در اداره کشور و جنگ در چند ماهه اول  به چالش کشیده شد و در نتیجه استراتژی جنگ  متحول گردید و حماسه های بزرگی توسط بسیج همه جانبه ملت و مدیریت دینی- انقلابی جنگ آفریده شد. و در واقع  ولایت مداری و تکلیف محوری و  برخورداری از ایمان و باورهای دینی بود  که قدرت و توان روحی رزمندگان را  در میدان جهاد با دشمنان چندین برابر ساخت .

 این حقیقت در دفاع مقدس در مردم و رزمندگان ما بصورت شگفت انگیزی آشکار گشت. بطوری که دشمن برخوردار از تجهیزات، جنگ افزار های مخرب و ویرانگر و فن آوری نوین هیچ نمی توانست روحیه و ایمان مستحکم مردم و رزمندگان را متزلزل سازد. دقیقا این همان وعده های یاری قطعی و تخلف ناپذیرالهی خدای متعال به مومنان مجاهد و رزمندگان سختی ناپذیر در برابر قدرت های اهریمنی و دشمنان اسلام است.

شاخص های رفتاری روحیه حماسی رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس نظیر؛ مقاومت وپایداری، آمادگی داوطلبانه، فعالانه و آکاهانه مردم ایران و رزمندگان اسلام برای دفاع از کشور و نظام جمهوری اسلامی، شجاعت و ایستادگی، ایثار و فداکاری، اعتماد به نفس و خودباوری ، عشق به نظام و رهبری حضرت امام خمینی(ره)، اعتماد به نصرت الهی، متاثر از عامل تعیین کننده باورهای دینی و ادای تکلیف  بود. بنابراین به جاست، حفظ و تقویت این عوامل  در همه شرایط به عنوان یکی از مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی و توان رزم در نیروهای مسلح، به ویژه در شرایط تهدید و جنگ با دشمن مورد توجه قرار گیرد.

   نویسنده: فاطمه قاسمی

انتهای پیام/