در ماه رمضان و حال روزه به دلیل عطش و تشنگی زیاد آیا می توانیم به مقدار ضرورت و نیاز آب بخوریم؟ در این صورت آیا روزه را باید ادامه دهیم؟ قضای آن چطور، آیا واجب است؟

به گزارش “صبح رابر، شستشوی دهان و مزمزه کردن برای روزه‌دار جایز است یا نه؟ اگر به واسطه مزمزه کردن، ناخواسته آب به گلو بپرد آیا روزه باطل می‌شود؟با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در یکی از گرم ترین ایام سال، این دست سوالات برای متشرعین و مقلدین مسلمان اهمیت خاصی می‌یابد. از همین رو، جماران، پاسخ خلاصه شده‌ای از کارشناسان واحد استفتاء پرتام امام خمینی(س) در همین خصوص به اطلاع می‌رسانند:

سوال اول: در ماه رمضان و حال روزه به دلیل عطش و تشنگی زیاد آیا می‌توانیم به مقدار ضرورت و نیاز آب بخوریم؟ در این صورت آیا روزه را باید ادامه دهیم؟ قضای آن چطور، آیا واجب است؟پاسخ اجمالی:

-۱

هرگاه تشنگی بر روزه‌دار غلبه کند به گونه‌ای که از مردن به خاطر تشنگی بترسد، می‌تواند به مقدار ضرورت و اندازه‌ای که از مرگ نجات پیدا کند، آب بیاشامد.

-۲

در این صورت روزه‌ی آن روز او باطل می‌شود.

-۳

اگر چنین چیزی در ماه رمضان اتفاق بیفتد، باید در بقیه‌ی روز از بجا آوردن مبطل روزه، خودداری شود، و اما در روزه‌ی غیر ماه رمضان اعم از واجب موسع و معین امساک در بقیه‌ی روز واجب نیست هرچند که در واجب معین احتیاط مستحب است.

سوال دوم: این مسئله در باره کسانی است که به بیماری عطش مبتلا هستند چگونه است؟پاسخ اجمالی:

-۱

کسانی که به مرض عطاش مبتلایند و زیاد تشنه مى‌شوند، می‌توانند روزه را افطار کنند چه این که اصلا قدرت مقاومت نداشته باشند و یا خودداری کردن براى آنان دشوار باشد. پس این افراد روزه نمى‌گیرند؛

-۲

کسی که به سبب مرض عطشی که دارد روزه گرفتن برایش مشقت دارد و دشوار است، به جاى هر روزی که افطار می‌کند باید یک مدّ (۷۵۰ گرم) طعام کفّاره بدهد و احتیاط مستحب دو مدّ است؛

-۳

وجوب کفاره بر کسى که به سبب مرض عطش روزه براى او ممکن نیست، محلّ اشکال است، بلکه واجب نبودن آن خالى از قوّت نیست.

سوال سوم: شستشوی دهان و مضمضه کردن برای روزه دار جایز است یا نه؟ روزه‌‌ دار اگر بداند که با مضمضه کردن، بدون اختیار آب در گلویش می‌رود و با مضمضه کردن، ناخواسته آب به گلو بپرد آیا روزه باطل می‌شود؟پاسخ اجمالی:

-۱

اگر روزه‌دار براى خنک شدن با مضمضه یا غیر آن آب را وارد دهان کند و بى‌اختیار داخل حلق شود‌، فقط قضای روزه‌ی آن روز واجب است و کفاره ندارد.

-۲

اگر که آب را بى‌جهت و بی‌هدف در دهان نماید و بى‌اختیار داخل گلو رود نیز فقط قضای روزه‌ی آن روز واجب است و کفاره ندارد.

۳

-روزه‌دار اگر آب را از روی فراموشی فرو ببرد قضای روزه بر او واجب نیست.

۴

-چنانچه براى وضوى نماز مضمضه کند و بى‌اختیار در حلق رود، قضا بر او واجب نیست و احتیاط مستحب آن است که در این صورت به موردى که وضو براى نماز واجب باشد اکتفا شود، اگر چه واجب نبودن قضا در مضمضه براى هر وضویى بلکه براى مطلق طهارت، خالى از قوّت نیست.

سوال چهارم: مضمضه در حال روزه فی‌نفسه چه حکمی دارد؟پاسخ: مضمضۀ زیاد براى روزه‌دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.

نکته پایانی این که به فتوای امام‌(س) روزه‌داری که می‌داند به سبب گرداندن آب در دهان ناخواسته و یا از روی فراموشی آب وارد حلقش می‌شود نباید مضمضه کند.

منبع: بخش استفتائات پرتال امام خمینی(ره(