به  گزارش“صبح رابر”؛ در زمان  گذشته اگر کسی می خواست از ما عکس بگیرد  ناراحت می شدیم و دوست  نداشتیم  کسی  عکس  ما را  ببیند، اما  امروزه در عصر تکنولوژی و  شبکه های  اجتماعی،  هر روزشاهد  عکس  های  سلفی متفاوتی  در شبکه  های  اجتماعی هستیم که با دیگران به اشتراک می گذارند، و این عکس سلفی گرفتن یک نوع  تفریحی برای دخترها و پسرهای پولدار شده، که چه بسا بی توجهی به این موضوع ممکن است  گاهی سبب نا امیدی افراد بی پول و گاهی هم ترویج بی فرهنگی و بی حیایی را با خود دارد.

تحقیقات حاکی از آن است که افراد تنها و خودشیفته بیشتر از عکس های سلفی استفاده می کنند که منجر به عوامل اجتماعی و روانی مختلف می شود.

شاید بهتر باشد علت های روانی ناشی از سلفی گرفتن های نامتعارف را واکاوی کنیم. «فرشید» دانشجوی ۲۰ ساله ای است که در هفته بین۳ تا ۴ بار با دوستانش سلفی می گیرد. او می گوید شاید علت محبوبیت سلفی گرفتن بین مردم وجود شبکه های اجتماعی باشد واین شبکه ها سلفی گرفتن را ترویج می کنند.
فرشید علت علاقه اش به گرفتن سلفی را اینطور توضیح می دهد: زمانی که سلفی می گیرم  وخودم از خودم عکس می اندازم ارتباط بهتری با خودم برقرار می کنم؛  حال باید  گفت آیا  فردی  دیگری که  این  سلفی را در شبکه های اجتماعی می بیند همین  حس را  در درونش احساس می کند؟!.
«فروزان» ۲۱ ساله معتقد است سلفی گرفتن چون پدیده جدیدی است برای مردم جذابیت دارد. بعلاوه همه کسانی که در یک جمع مهمانی، کلاس، محل کار، رستوران یا … هستند توی یک قاب جا می‌گیرند.
او همچنین ادامه می دهد: افرادی هم که تنها هستند با سلفی گرفتن امکان ثبت لحظاتشان را پیدا می کنند. اما به نظرم ازدیاد این پدیده می تواند ناشی از خودشیفتگی آدم ها باشد.
فروزان در پاسخ به این سوال که چرا با وجود خطرات بسیار باز هم برخی سلفی گرفتن را دوست دارند، می گوید: همه آدم ها در شرایط خطرناک سلفی نمی گیرند بنابراین نمی توان این مسئله را به همه تعمیم داد. اما به نظر من آن‌هایی که در موقعیت خطرناک سلفی ثبت می کنند دچار مشکلاتی مثل نداشتن اعتماد به نفس و نیازبه دیده شدن دارند.
«میثم» ۲۶ ساله و خبرنگار حوزه فرهنگی هنری است که علاقه چندانی به گرفتن سلفی ندارد. او در خصوص پدیده سلفی می گوید: سلفی گرفتن مورد علاقه مردم است شاید چون همه دوست دارند توی عکس باشند و سلفی این امکان را به مردم می دهد که همه در یک عکس حضور داشته باشند.
او علت رواج شدید سلفی را وجود شبکه های اجتماعی می داند و می گوید: گسترش دنیای مجازی گرفتن سلفی را تشدید کرده است، چرا که شبکه های اجتماعی این امکان را به فرد می دهد که عکس هایش را به نمایش بگذارد.
او همچنین معتقد است: سلفی گرفتن لزوما خطرناک یا احمقانه نیست، اما برخی از افراد درشرایط خطرناک سلفی می گیرند، شاید این به خاطر این است که بعضی ها به دنبال هیجان و خطر هستند.

اکنون مدتی است که مردم غذا می خورند، «سلفی» می گیرند، عروسی می کنند، «سلفی» می گیرند، تنها در خانه نشسته اند، «سلفی» می گیرند؛ حتی وقتی می میرند نیز یکی «یهویی» با آنها «سلفی» می گیرد… سلفی هایی که همه چیز را عادی جلوه می دهدحتی رعایت بسیاری از ارزش ها را نمی کنند.

به نظر می رسد سلفی گرفتن در همه جای دنیا به بخشی از زندگی مردم جهان تبدیل شده است. سلفی گرفتن آنقدر مهم شده که افراد حتی جان خود را به خاطر آن به خطر می اندازند؛ در حال سقوط از پرتگاه هستند، حیوانی درنده در حال حمله به آنهاست، اما دست از گوشی همراه خود نمی کشند و از آخرین لحظه خود نیز سلفی می گیرند.

آسیب شناسی عقده گشایی با سلفی!

واژه سلفی نخستین بار در سال ۲۰۰۲ و در استرالیا به کار رفت اما در سال ۲۰۱۳ درصد استفاده از آن در سطح جهان ۷۰ برابر شد و به این ترتیب به عنوان واژه سال انتخاب شد.

بررسی ها نشان می دهد در سال ۲۰۱۵ بیش از ۲۶۷ میلیون تگ «سلفی» (selfie#) و ۳۶۵ میلیون تگ «من» (me#) در اینستاگرام منتشر شده است. اکنون همه از این واژه استفاده می کنند؛ خواه یک فرد معمولی باشید، یک بازیگر معروف یا یک سیاستمدار سرشناس. این روزها همه سلفی می گیرند.

جانم را بگیر، سلفی را نه!

«من و آقای کوسه، یهویی!» و با همین یهویی ها تعداد کسانی که با سلفی کشته شدند، از حمله کوسه ها بیشتر شد. آدم ها با سلفی ها به استقبال مرگ می رفتند. بر اساس آمار به دست آمده تا سپتامبر ۲۰۱۵ دست کم ۱۲ نفر به دلیل گرفتن سلفی با کوسه جان خود را از دست دادند و تعداد بسیار زیادی زخمی شدند، در حالی که تنها ۹ نفر به دلیل حمله خود کوسه ها کشته شدند.

تبی که در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ شایع شد، بالاخره در سال ۲۰۱۵ خطرات خود را نشان داد و شروع به گرفتن جان انسان ها کرد. آدم ها «سلفی» می گرفتند و «سلفی» جان آنها را می گرفت. تفنگ را به سمت سر خود نشانه رفته است و سعی دارد سلفی بگیرد، کاملا تصادفی به جای شاتر، به خودش شلیک می کند، لبه پرتگاه ایستاده و قصد دارد سلفی بگیرد، با یک نسیم به پایین پرت می شود. نمونه ها زیاد است.

۱- در ژانویه ۲۰۱۵ چهار دانشجوی هندی در آگرا می گذشتند که تصمیم گرفتند «یهویی» با قطاری که به سمت شان می آمد سلفی بگیرند. قطار با آنها برخورد کرد و سه نفر آنها را کشت، نفر چهارم زنده ماند تا این داستان را تعریف کند.

۲- در مارس ۲۰۱۵ هفت نفر در رودخانه ای در هند سوار قایقی بودند که تصمیم می گیرند سلفی بگیرند، همه در یک سمت قایق جمع می شوند و قایق «یهویی» چاپ می شود و هر هفت نفر غرق می شوند.

۳- در اوت ۲۰۱۵ دیوید گونزالس لوپز ۳۲ ساله در حالی که تلاش می کرد در مسابقه گاوبازها در اسپانیا سلفی بگیرد، «یهویی» توسط یک گاو کشته شد.

مرگ های «یهویی» به خاطر سلفی های خطرناک زیاد است. پیش از این قربانیان چنین مرگ هایی را «احمق» می دانستند اما بررسی نمونه ها نشان می دهد «سلفی های خطرناک اغلب از ماجراجویی ها و هیجانات جوانان ناشی می شود».

در روسیه مرگ های ناشی از سلفی به نگرانی ملی تبدیل شده است. اکنون در این کشور کمپینی راه اندازی شده است که به مردم هشدار می دهد در موقعیت ها و اماکن خطرناک سلفی نگیرند. با این اوصاف شاید تا چند وقت دیگر درس «سلفی ایمن» به درس های مدرسه ای اضافه شود.

پژوهش های دانشگاهی در اوهایو آمریکا نشان می دهد افرادی که بیشترین سلفی ها را از خودشان به اشتراک می گذارند، بیشترین درصد خودشیفتگی را دارند. افراد خودشیفته تلاش می کنند در سلفی ها بهترین ظاهر را داشته باشند. به همین خاطر در به اشتراک گذاشتن آنها وسواس زیادی به خرج می دهند اما افرادی که بیماری های روانی دارند، با وجود افراط در به اشتراک گذاشتن سلفی ها، هیچ گونه وسواسی به خرج نمی دهند. آنها اغلب عکس های ویرایش نشده را در موقعیت های ناهنجار به اشتراک می گذارند.

روانشناسان معتقدند ویرایش تصاویر سلفی نشان دهنده نوعی دقت و توجه به «خودی» است که به نمایش گذاشته می شود. این «توجه» در میان افرادی که مشکلات روانی دارند، وجود ندارد. البته نمایش ها فقط به «صورت» ختم نمی شود. برخی افراد تمایل دارند از اعضای بدن خود سلفی بگیرند و به نمایش بگذارند. این دسته از افراد، بدن خود را مانند یک «شیء» می بینند و آن را مانند یک «اُبژه» به نمایش می گذارند. این افراد نیز احتمالا خودشیفته نیستند و از نوعی بیماری روانی رنج می برند.

فرد خودشیفته ترکیبی از ویژگی ها و رفتارها را در خود جمع کرده است. نخست این که چنین فردی تصور می کند کاملا مستقل است و از عهده هر کاری بر می آید. دوم این که دائما در تمنای توجه و تحسین است و سوم این که تصور می کند بر همه چیز و همه کس قدرت دارد و می تواند در صورت لزوم رقیب خود را با اقتدار ویران کند.

این روزها سلفی ها جز جدا نشدنی زندگی خانواده ها و جمع های دوستانه شده است حتی در آلبوم های رسمی افراد هم عکس های سلفی پیدا می شوند. افراد هر جا که می روند چه تنها باشند چه با دوستان خود باشند امکان ندارد که عکس سلفی نگیرند و بیشتر این عکس ها را در فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و ارتباط جمعی از جمله اینستاگرام و فیسبوک یا به عنوان عکس پروفایل به کار می برند.

دکتر جعفر بای جامعه شناس و آسیب شناس در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در گذر زمان، در این عصر ماشینی و دوره جدید با یک پدیده ای به نام سلفی مواجه هستیم که خود این پدیدهو فلسفه ی آن نشان می دهد که در سلفی به جسم انسان توجه به خصوص شده است.

ما در واقع دچار یکسری واکنش شده ایم که توجه افراطی به روح و روان است که ما را واداشته است که توجه خاص و ویژه به جسم و ظاهرداشته باشیم. ما شاهد هستیم، افراد هزینه های سنگینی در جهت زیبایی انگاری و مسائل خاص آن می پردازند.

عقده گشایی با سلفی؟!

دکتر جعفر بای در خصوص ارتباط عکس های سلفی و عقده های نهفته اظهار کرد: در واقع سلفی گرفتن یک عقده حاصل از زمان گذشته است که در آن بیشتر به بعد معنویت توجه می شده است.

ما نمی خواهیم بگوییم هر فردی که سلفی می گیرد آدم عقده ای و مشکل داری است بلکه در حال حاضردرعصر سلفی گرایی قرار داریم اما به دلیل افراط و تفریطی بودن ملت ما این مسئله به یک مشکل روحی و روانی در کشور تبدیل شده است.

سلفی بازی در قاب خودشیفتگی

این آسیب شناس و جامعه شناس افزود: افرادی که عکس های سلفی زیادی می گیرند دچار خود شیفتگی می باشند.همچنین این دستی که  در عکس های سلفی وجود دارد و دیده نمی شود را می توان به یک دست پر تمانا تشبیه کرد چون اغلب  افرادی که سلفی می گیرند دوست دارند در فضای مجازی مورد توجه قرار گیرند و نظر دوستان خود را با این عکس ها جلب کنند. بسیاری از این سلفی گرفتن ها و اشتراک آنها در فضای مجازی نوعی تظاهر به دیده شدن است و تلاش در این زمینه است.

دکتر قاسم شاهمرادی روانشناس و دستیار روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص افراد خودشیفته عنوان کرد: اختلالی به نام شخصیت نمایشی وجود دارد،افرادی که دچار این موضوع هستند در فضای مجازی بیشتر از خود عکس های سلفی و اغراق کننده می گیرند. البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که افراد چه با شخصیت نمایشی چه بدون داشتن این ویژگی اگر عکس های زیادی بگیرند دچار مشکل می باشند.

عزیزی در همین خصوص ادامه داد: آدم های که خودشیفتگی دارند تمایل دارند که عکس خوب و با ویرایش های فراوان از خودشان به نمایش بگذارند ولی افرادی که مشکلات روانی در پس زمینه آنها وجود ندارد عکس های ویرایش نشده می گذارند.

نقاب خوشبختی بر چهره افراد سلفی باز

دکتر بای در خصوص خوشبختی تصنعی موجود در اغلب سلفی ها بیان کرد: دلباختگی شدید  در بسیاری از این عکس ها مشاهده می شود، افراد سعی درتظاهر به شادی و خوشبختی تصنعی دارند در صورتی که ممکن است در واقعیت برعکس این موضوع را شاهد باشیم.

وی افزود: باید به این افراد مفهوم خوشبختی توضیح داده شود چون سلفی ها به نوعی فرار از دشواری هم محسوب می شود، انسان ها از وضعیت موجود خود می خواهند خارج شوند و پناه به سلفی می برند. در واقع این سلفی گرفتن ها یک محفل برای انسان هایی است که جلوه ای از ویژگی های تصنعی خود را پر رنگ تر می خواهند کنند و نشان بدهند در یک فضای شادی قرار گرفتند.

بی توجهی بیخ گوش سلفی بازها

عزیزی روانشناس در خصوص مشکلات سلفی بازها اظهار داشت: افرادی که به صورت افراطی عکس سلفی می گیرند احتمالاً مشکلاتی در دوران کودکی داشتند و با کمبود توجه روبه رو بوده اند، برای مثال افرادی می باشند که از درهر شرایط زندگی خود عکس سلفی می گیرند حتی وقتی در بیمارستان زیر سرم می باشند یا زمانی که حالشان خوب نیست..

وی ادامه داد: در نوجوانان اگر عکس سلفی خیلی زیاد شود نشان دهنده یک شاخص مهمی به نام عدم اعتماد به نفس است یا درگیر شدن این افراد با یکسری مشکلات روانی دیگر است که این مشکل را با گرفتن عکس سلفی نشان می دهند.

خودشیفتگی؛ عامل رواج سلفی 

نیلوفر افشاری، کارشناس روان شناسی بالینی درباره پدیده سلفی می گوید: یکی از اختلالات شایع شخصیتی، اختلال خودشیفتگی یا نارسیسم است به طوری که فرد درحالی که کمترین همدلی و هم نظری با دیگران ندارد، اما مدام احساس می کند باید از سوی دیگران تایید شود..
وی همچنین ادامه می‌دهد: سلفی گرفتن امکان “دیده شدن” را برای فرد فراهم می کند. بعلاوه اینکه با وجود شبکه های اجتماعی، فرصت دیده شدن بیشتر می شود.
این کارشناس روان شناسی ضمن بیان آنکه همه افرادی که سلفی می گیرند دچار اختلال شخصیتی نیستند اظهار کرد: مردم هر کدام به دلایل مختلفی سلفی می گیرند. این که بگوییم هرکس سلفی می گیرد دچار خود شیفتگی است، گزاره صحیحی نیست اما زمانی که به شبکه های اجتماعی مراجعه می کنیم، بعضا با پروفایل های بسیاری مواجه می شویم  که فرد هر روز و هر هفته از خودش سلفی های زیادی به نمایش می گذارد و مدام به دنبال جمع کردن لایک وکامنت هایی است که فرد را تایید کند.

افشاری درخصوص افرادی که در شرایط خطرناک سلفی می گیرند خاطر نشان کرد: زمانی که فرد دچار عطش خودشیفتگی باشد، حتی موقعیت های خطرناک مانعی در طرز فکرش ایجاد نمی کند. فردی که تشنه دیده شدن است اینطور تصور می کند که بعضا در شرایط عجیب و خطرناک بیشتر هم دیده خواهد شد. بنابراین ممکن است در شرایط خطرناک مثل زمانی که روی لبه پشت بام یا لب دره و …. قرار دارد اقدام به گرفتن سلفی کند.
افشاری در ادامه افزود: خودشیفتگی یا نارسیسم مثل نوشیدن آب دریاست. فرد هرقدر بیشتر می نوشد، بیشتر تشنه می شود. زمانی که فرد میل به دیده شدن دارد، هرقدر بیشتر دیده شود بیشتر دچار خودبزرگ بینی می شود و بیشتر تلاش می کند خودش را نشان دهد.

به طور کلی هر فضا و هر چیزی آداب خاص خود را دارد که نباید در استفاده از آن افراط یا تفریط صورت گیرد، افراد باید آداب هر چیز را یاد بگیرند و مهم این است.

سلفی و باز هم سلفی و دیگر هیچ!

نظرشما چیست؟!

پی نوشت : باشگاه خبرنگاران جوان

انتهای پیام /