محسن مرادی

اقدام اتحادیه اروپا در قراردادن نام شاخه نظامی حزب‌الله لبنان در لیست سازمان‌های تروریستی، موضوعی است که بار دیگر توجه رسانه‌های جهانی و کشورهای منطقه را به مسایل مربوط به جنبش حزب‌الله لبنان معطوف کرد.

۳۱ تیرماه ( ۲۲ جولای) تمامی ۲۸ عضو اتحادیه اروپا مصوبه‌ای را مورد موافقت قراردادند که طبق آن، این کشورها جنبش حزب‌الله لبنان را به عنوان مهم‌ترین متهم انفجار اتوبوس حامل اتباع رژیم صهیونیستی و کشته شدن ۱۵ تن از آنان در سال ۲۰۱۲ م در شهر بورگاس بلغارستان معرفی کردند. این اقدام درحالی صورت گرفت که دلایل محکم و کافی از سوی بلغارستان یا رژیم‌صهیونیستی ارائه‌نشد و حزب‌الله نیز با صراحت این اتهام را رد کرده بود.

حال با توجه به اهمیت تاثیرگزاری این تصمیم و تبعات ناشی از آن در لبنان، منطقه خاورمیانه و اروپا چند سؤال مطرح می‌شود. آیا قرار دادن نام شاخه نظامی حزب‌الله در لیست سازمان‌های تروریستی توسط اعضای این اتحادیه و کشورهای دیگر سابقه داشته یا خیر؟ دلایل و اهداف اصلی و مهم این تصمیم چیست؟ و در نهایت اینکه نتایج و پیامدهای این تصمیم چیست؟

قبل از این اقدام کشورهای کانادا، انگلستان، امریکا و هلند (به ترتیب در سال‌های ۲۰۰۶، ۲۰۱۲، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲) جنبش‌حزب‌الله را بطورکلی به عنوان یک سازمان‌ تروریستی درکشورهای خود معرفی ‌کردند. همچنین دو دولت دیگر یعنی مصر (۲۰۰۹) و اسرائیل (۲۰۰۵) نیز قبلا این تصمیم را گرفته بودند. اما کشورهایی هم وجود دارند که تنها قسمتی از مجموعه حزب‌الله را به عنوان تروریست معرفی کرده اند؛ مانند استرالیا (۲۰۰۶) و بحرین (۲۰۰۹)که تنها ستاد عملیات ویژه حزب‌الله لبنان را به عنوان گروه تروریستی مورد شناسایی قرار داده ‌بودند یا آرژانتین که عماد مغنیه را به اتهام دست‌ داشتن در‌ انفجار«آمیا» (۲۰۰۵م) تروریست و تحت‌ تعقیب اعلام کرد.

اما این اقدامات در مجموع نتوانسته بود تأثیر قابل توجهی بر اقدامات حزب الله در منطقه و جهان بگذارد و علاوه‌برآن ایران، لبنان، سوریه و برخی کشورهای دیگر جهان اسلام، از حزب‌الله لبنان حمایت می‌کنند و این حمایت‌ها شامل مذاکرات سیاسی و نظامی در قالب کمک مالی می‌شود.

در این میان سازمان ملل در واکنش به این تصمیم اعلام بی‌طرفی نموده و نماینده آن تاکید کرده است که نیروهای یونیفل(نیروهای نظامی حافظ صلح سازمان‌ملل) در جنوب‌لبنان هم‌چنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

متهم‌کردن حزب الله به اقدامات تروریستی توسط اتحادیه اروپا، برای اولین بار بعد از انفجار بورگاس بلغارستان صورت گرفت که البته به دلیل عدم رأی مثبت چند عضو آن به تصویب نرسید. بنابراین می‌توان گفت این اقدام به اعلام ورود رسمی حزب الله به جبهه سوریه در سوم خردادماه ارتباط دارد زیرا با تصرف شهر استراتژیک القصیر توسط حزب الله، با پیگیری امریکا و رژیم صهیونیستی این تصمیم به سمت شورای امنیت چرخش پیداکرد که با مقاومت و مخالفت روسیه مواجه شد، روسیه حزب‌الله را از ایجاد جنگ در سوریه مبرا دانست و تهدید به وتوی این تصمیم شورای امنیت کرد.بعد از آن بود که فشارها متوجه اتحادیه اروپا شد تا با تروریست خواندن رسمی حزب الله، مقداری از شدت عمل آن در سوریه کاهش یابد.

شواهد به دست آمده نشان می‌دهد که اتخاذ این تصمیم توسط اتحادیه اروپا ناشی از فشارهای امریکا و رژیم غاصب صهیونیستی به این اتحادیه بوده است و تماس تلفنی بنیامین نتانیاهو با سران و مسئولان کشورهای اروپایی قبل از برگزاری جلسه این اتحادیه نیز در این قالب صورت گرفته است.

برخی نیر معتقدند که سفر شیخ بندر بن سلطان(رئیس سازمان اطلاعات عربستان) به پاریس و ملاقات با نماینده رژیم صهیونیستی(موساد) و مقامات فرانسوی به تصویب این تصمیم ارتباط مستقیم دارد و عربستان سعی کرده است تا با استفاده از منابع مالی خود و انعقاد قراردادهای کلان چند میلیارد دلاری، نظر موافق آنها را در این زمینه بدست آورد.

به نظر می رسد با توجه به موقعیت برجسته کنونی حزب‌الله در منطقه و تبدیل شدن به وزنه‌ی تعادل قوا در سوریه، غرب از جانب حزب الله احساس خطر می‌کندو تلاش دارد با توجه به حمایت از شورشیان و اپوزیسیون سوریه و تجهیز تسلیحاتی آنها، مقداری از توجه و تمرکز حزب‌الله و کشورهای حوزه مقاومت را از سوریه کم و با ایجاد فشار به حزب‌الله به نوعی این جنبش را با محدودیت‌هایی مواجه کند.

اهداف دیگری هم در این تصمیم متصور می‌باشد:

۱. این اقدام دارای پیامی برای حامیان و کسانی که با دولت‌های عضو جبهه مقاومت همراه هستند، می باشد که اگر در مقابل غرب بایستند باید هزینه آن را پرداخت کنند و منتظر تبعات شدید آن از طرف اتحادیه اروپا و دولت‌های غربی، امریکا و اسرائیل باشند.

۲. این کشورها سعی دارند با این حرکت، برای حضور حزب‌الله در کابینه آینده دولت لبنان مانع‌تراشی کنند و حزب‌الله را در موضع ضعف در برابر دولت قرار دهند.

۳. رژیم صهیونیستی با فشار خود به دنبال حذف حزب‌الله از تحولات سوریه و کنار کشیدن این جنبش از حمایت بشاراسد است که به گوشه‌نشین کردن، مهار و درنهایت آماده‌سازی شرایط برای شروع جنگ با حزب‌الله منجر شود.

۴. نفوذ حزب‌الله را در افکار عمومی کاهش داده و حامیان مردمی حزب‌الله در لبنان و کشورهای منطقه را با مطرح کردن جنبش حزب‌الله به عنوان سازمانی تروریستی و مخالف حقوق بشر نزد جوامع و نهادها در کنار سازمان‌هایی مانند القاعده، حماس و… قرار دهند.

۵. به حاشیه بردن و سوءاستفاده از بحث مذاکرات سازش اسرائیل با دولت خودگردان فلسطین.

سیدحسن نصرالله(دبیرکل حزب‌الله لبنان) نیز در واکنش به این تصمیم اتحادیه اروپا گفت:«ما آخرین گروهی بودیم که وارد جنگ سوریه شدیم، ولی اگر ما به نفع مخالفان می‌آمدیم پرچم‌های ما در پایتخت کشورهای عربی و غربی به اهتزاز درمی‌آمد. مسأله، اصل دخالت نیست، مسأله تجاوز به تمامیت ارضی یک کشور نیست و… مسأله، وارد شدن عده‌ای به جبهه‌ای بود که جهان قصد دارد سرنگونش کند و آماج پروژه امریکایی، اسرائیلی و تکفیری است که می‌خواهند سقوط کند و اگر کسی در مقابل‌شان بایستد، طبیعی است که در مقابلت می‌ایستند. ما افتخار می‌کنیم وارد این لیست شده‌ایم».

در واقع اصول و قواعد حاکمیت کشورهای اتحادیه با این تصمیم زیر سؤال رفته است زیرا هیچ دلیل و سند محکمی برای مستدل بودن آن ارائه نشده است. بنابراین این تصمیم از یک طرف می‌تواند تحت تأثیر بودن کشورهای اروپایی از قدرت امریکا را مورد تایید قرار ‌دهد.

از طرف دیگر نیز نشان‌داد اروپایی‌ها فهم درستی ازشرایط منطقه و نقش تأثیرگذار حزب‌الله درحمایت از لبنان و محورمقاومت ندارند زیرا حزب‌الله هم‌اکنون در قوی‌ترین شرایط مقاومتی خود در سال‌های اخیر و بعد از جنگ ۳۳ روزه قراردارد بنابراین تنها نتیجه این تصمیم برای کشورهای اروپایی، گرفتن نظر مثبت مخالفان حزب‌الله و ابراز شادی افرادی مانند نتانیاهو است که آن را یک پیروزی دیپلماتیک برای رژیم صیهونیستی می‌دانند.

آنجلینا ایکهورست(سفیر اتحادیه اروپا درلبنان) در ملاقات با عمار موسوی (مسئول روابط عمومی حزب‌الله) تلاش کرد تا این اقدام اتحادیه اروپا را صرفا به عنوان پیامی برای شاخه نظامی حزب‌الله و نه اقدامی علیه مردم لبنان معرفی نماید. با این حال بعضی از مقامات بلند پایه لبنانی مانند نجیب میقاتی(نخست‌وزیر) این تصمیم را بر صحنه سیاسی، اقتصادی لبنان تأثیرگذار دانسته و تقاضای لغو آن را کرده‌اند.

عده‌ای هم مانند ولید سکریه(نماینده حزب‌الله در پارلمان) معتقدند اروپا اشتباه کرده، چرا که خود را در مقابل تمامی محور مقاومت منطقه قرار داده است. زیرا مقاومت فقط یک جنبش نیست بلکه یک حرکت اجتماعی است و در دنیای امروز مسایل سیاسی و اجتماعی با هم گره خورده‌اند.