آنچه روشن است و آمارها و ارقام پیوسته آن را تایید می‌کنند که بیش از ۶۰ درصد آن را هم افراد زیر ۲۹ سال تشکیل می‌دهند و از همین روست که در سال‌های اخیر به مناسبت‌های مختلف از انتخابات گرفته تا کارآمد کردن برنامه‌های سازمان‌های مختلف، سخن درباره اینها بسیار گفته می‌شود و تا دلت بخواهد، سازمان‌های بسیاری به منظور رسیدگی به مسایل جوانان تاسیس شده‌اند. آمارهایی که در سال‌های اخیر در ارتباط با معضلاتی چون بیکاری، اعتیاد، بزهکاری و … منتشر شده، مشکلات در راه ازدواج را دوچندان ساخته و نگرانی‌های زیادی را بین مردم دامن زده است.
آخرین بررسی‌ها در مورد وضعیت ازدواج جوانان نشانگر تغییر و تحولات در الگویابی، کاهش شدید کارکرد خانواده و تحمیلی شدن ازدواج‌هاست. طی چند سال اخیر شمار متاهلین جوان در میان هر دو جنس «دختر و پسر» کاهش یافته که در این امر نشان دهنده افزایش مجدد سن ازدواج و وقوع بسیاری از ازدواج‌ها در سنین بزرگسالی است. براساس آمارهای ارایه شده از سوی رحیم عبادی، ریاست سازمان ملی جوانان، میزان «تاهل» پسران روستایی رایج‌ تر از پسران شهری و دختران روستایی کمتر از دختران شهری است. این در حالی است که طی سال‌های گذشته، سه سال به سن ازدواج افراد باسواد شهر و دو سال به سن ازدواج افراد روستایی افزوده شده است.
از اصلی‌ترین دلایلی که باعث بروز بحران در دهه کنونی در مساله ازدواج شده است، به هم خوردن ضریب جمعیتی ایران در دهه ۶۵ ـ ۵۵ و رشد نامتعارف آن است. نابرابری تعداد پسران آماده ازدواج نسبت به دختران، در دهه کنونی بی‌سابقه بوده است. براین اساس با توجه به حفظ هنجار اختلاف سنی در ازدواج و فرض ثابت ماندن سایر شرایط اگر شمار هر گروه سنی دختران را با تعداد پسران گروه بعد مقایسه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که تعداد قابل توجهی از دختران آماده ازدواج، امکان برقراری چنین پیوندی را با یک مرد جوان نخواهند داشت. این در حالی است که فاصله میان بلوغ، سن مسوولیت پذیری ازدواج و تاخیر در هویت‌یابی جنسی موجب تأخیر در دستیابی به نیاز طبیعی جوانان و شکل گیری و رشد هویت آنان در خارج از چارچوب خانواده شده است. علاوه بر این، عواملی چون گسترش شهرنشینی و ادامه روند مهاجرت بی‌رویه، افزایش نرخ بیکاری، کاهش سن انحرافات و افزایش و رشد بیماری‌هایی نظیر ایدز، رشد سالانه طلاق، وجود مهریه‌های سنگین و … به عنوان تهدیدهای مهم ازدواج جوانان محسوب می‌شوند. در کنار اینها باید به فقدان شغل و بیکاری بیش از ۲ میلیون جوان، افزایش نرخ بیکاری به بیش از ۲۷درصد، دسترسی دشوار به مسکن، ناتوانی خانواده‌ها برای تدارک برای فرزندان در آغاز زندگی از قبیل جهیزیه از دیگر چالش‌های اقتصادی پیش روی جوانان را از سقف ۶۰۰ هزار تومان به یک میلیون تومان افزایش داده و همچنین قرار است که «صندوق حساب پس انداز ازدواج جوانان» از سوی وزارت رفاه و امور اجتماعی تاسیس شود. رحیم عبادی، ریاست سازمان ملی جوانان، با اشاره به این مطلب که ۱۹۰ مرکز مشاوره جوانان برای ساماندهی ازدواج جوانان راه اندازی می‌شوند، گفت: ما درگذشته، هیچ نهادی را برای ساماندهی ازدواج جوانان نداشتم اما پس از یک سال تحقیق و مطالعه و با برنامه ریزی مناسب «سند جامع ازدواج جوانان» فراهم شد و به تصویب شورای عالی جوانان رسید که دستور العمل اجرایی آن نیز به تصویب هیات وزیران رسیده است. براین اساس از ابتدای امسال امر ازدواج جوانان در نظام مدیریت کشور جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت. او در ادامه می‌گوید: براساس این سند، نهادهای غیردولتی به ویژه مرکز مشاوره جوانان و نهادهای دولتی و خانواده تکالیف متمایزی را برعهده خواهند داشت و برنامه توانمند سازی ازدواج جوانان که در برنامه چهارم توسعه آمده، به اجرا درخواهد آمد.
اما بسیاری از کارشناسان مسایل اجتماعی بر این باورند که تا ایجاد یک تحول اساسی در نظام مدیریت کشور و ایجاد اشتغال واقعی برای جوانان، بالا بردن وام ازدواج و کمک‌های حداقلی دولت، تنها به مثابه مسکنی بر این درد خواهند بود و این درمانی قطعی نیست.
سمیه چراغی، دانشجوی ادبیات، در این ارتباط و مشکلات پیش روی جوانان برای ازدواج به سردرگمی‌های مختلفی اشاره می‌کند که بعضا دولت در همه آنان دست دارد، عدم تناسب بین ورودی‌های دانشگاهی با توان دولت برای ایجاد اشتغال، ناتوانی در ایجاد اصلی‌ترین موارد چون مسکن، شغل و پرستیژ اجتماعی دانشجویان را مهمترین مسایلی می‌داند که باید مورد توجه دولت قرار گیرند. افسر افشار نادری، استاد دانشکده علوم اجتماعی، در این باره می‌گوید: تجربه نشان می‌دهد که داشتن شغلی مناسب باعث از بین رفتن اکثر ناهنجاری‌ها می‌شود. او ضعف اصلی را در مدیریت، مربوط به مسایل جوانان و ادارات کار و امور اشتغال می‌داند. مشکلاتی چون مالیات‌های سنگین، بیمه بدون نظارت و اجباری بودن آن برای کارکنان صنف تجاری و خدماتی و … دست در دست هم می‌دهند تا جوانان ما با مساله بیکاری روبه‌رو باشند. حشمت ا… آئینه وند اعتقاد دارد که مدرنیته و سنت گرایی هنوز ساختار مشخصی در ایران ندارد و قشر جوان با برداشت‌های شخصی و گاهی نادرست، تعریف خاصی از زندگی مدرن برای خود ساخته که از سویی می خواهد از مزایای سنت بهره ببرد و از سوی دیگر درصدد نفی آن است.

وبلاگ نگاه من و تو