عبدالمجید شیخی – استاد دانشگاه

به گزارش“صبح رابر”کمتر از ۲۰ روز دیگر تا برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باقی مانده است. این روز‌ها کاندیداهای ریاست‌جمهوری کم‌کم بر شدت فعالیت‌های انتخاباتی خود می‌افزایند. این در حالی است که به نظر می‌رسد همه کاندیدا‌ها سر و سامان دادن به شرایط اقتصادی کشور را در رأس برنامه‌های آتی خود قرار داده‌اند و بر این پایه شعارهای خوش‌آب و رنگی را نیز عنوان می‌کنند. مهم‌ترین این شعارها در انتخابات امسال، کاهش نرخ تورم و بیکاری است. در شرایط فعلی اقتصاد، تمامی صاحبنظران بر بالا بودن نرخ تورم تأکید دارند و به منظور جلب نظر مردم بهبود شرایط فعلی را وعده می‌دهند. اما توصیه مهم به این کاندیداها این است که برنامه و ساز و کار خاصی را برای مبارزه با مشکلات ارائه دهند و برای ثبات بازار و کاهش سطح عمومی قیمت‌ها، طرح عملیاتی ارائه دهند، وگرنه با شعار نمی‌شود مردم را جذب کرد.

تمامی رؤسای جمهور گذشته، علاقه داشتند تورم نباشد و کارهایی نیز به منظور کاهش فشارهای تورمی انجام دادند، اما متأسفانه موفق نشدند و بازار رها شد. از این رو کاندیداها باید تیم اقتصادی خود را معرفی کنند و برنامه‌های عملیاتی خود را برای بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی، مانند بیکاری، افزایش اشتغال، کاهش قیمت کالاها، افزایش ارزش افزوده تولیدات داخلی، افزایش صادرات، کاهش اتکا به نفت، تشویق تولید، کاهش دلالی و از همه مهم‌تر سیاست‌های ارزی خود را به مردم ارائه دهند. صرف گفتن «من می‌خواهم و…» کافی نیست بلکه رد گم کردن و وعده توخالی است. نگارنده ضمن احترام به کاندیداهای محترم، توصیه می‌کند، با توجه به صداقتی که در شما وجود دارد، در مقابل جامعه احساس مسئولیت کرده و از پاسخ‌های مبهم و کلی خودداری کنید و به سؤالات اقتصادی مردم با ارائه راهکار درست، پاسخ دهید.

امروز بر کسی پوشیده نیست که اقتصاد ایران در سال‌های گذشته که از این سال‌ها می‌توان به عنوان اوج شکوفایی درآمدهای ارزی نام برد، دچار بیماری هلندی شده است. این بیماری، اثری شناخته‌شده در اقتصاد است که طی صد سال اخیر گریبان بسیاری از کشور‌ها به خصوص کشورهایی با اقتصاد تک‌محصولی را گرفته است و ما می‌توانستیم تنها با نگاهی به تجربه دیگر کشور‌ها همزمان با رشد درآمدهای ارزی به جای اینکه با سیاست‌های اقتصادی به ظاهر درست و در باطن اشتباه با واردات تیشه به ریشه تولید بزنیم درآمدهای ارزی را بیشتر ذخیره کنیم.

بی‌شک دولت آتی اقتصاد بیمار را باید درمان کند یعنی باید مدت زمانی را صرف حل مسئله بیماری کند از این رو کاندیداهای ریاست‌جمهوری حداقل در کنار شعار‌ها و وعده‌هایی که می‌دهند باید راهکار تحقق شعار‌ها را برای عموم مردم جامعه به زبان ساده و استادان اقتصاد دانشگاه‌های کشور به زبان تخصصی تشریح کنند زیرا تنها در چنین حالتی از تکرار گذشته جلوگیری می‌شود. این فقدان اعلام برنامه‌های مناسب اقتصادی و عدم تدوین استراتژی مناسب به نظر می‌رسد در کشور ما به صورت یک عادت درآمده است. کسانی که امروز کاندیدای ریاست‌جمهوری می‌شوند یا در گذشته کاندیدای این جایگاه در کشور می‌شدند، همگام در یک نقطه مشترک بودند و آن مسئله نقد گذشته بوده و هست.

کاندیدای انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری همانند دیگر کاندیداهای دوره‌های قبلی انتخابات دارای برنامه‌های کلی هستند که نه قابل طرح در شرایط فعلی است و نه این کاندیدا‌ها توان طرح و تشریح آن را به خوبی دارند چراکه از اساس فاقد یک شالوده ذهنی در راستای کدگذاری برای مدیریت اقتصادی کشور هستند. البته شاید بتوان گفت زمان فعلی برای ارائه گزارش و بیان استراتژی‌های اقتصادی چندان دیر نیست، امیدواریم کاندیداها در روزهای باقی مانده تا انتخابات برنامه‌های اقتصادی همراه با راهبردهای علمی برای مدیریت عرصه اقتصادی کشور ارائه شود.