به گزارش”صبح رابر”به نقل از  شبکه اطلاع رسانی دانا؛ وزارت کشور، یکی از  ۱۸ وزراتخانه های  کشور است که به اداره امور درون مرزی ایران می‌پردازد.زیرمجموعه این وزارتخانه  در هر استان،استانداری و فرمانداری محسوب می‌شود

به جز برگزاری انتخابات که می توان آن را از مهمترین وظایف وزارت کشور دانست، فراهم نمودن موجبات حفظ نظم وامنیت در سراسر کشور و تامین آزادی‌ های سیاسی واجتماعی در چارچوب قانون اساسی و سایر قوانین مملکتی و اجاری سیاست عمومی دولت بمنظور پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی عمرانی و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی  با استفاده از مشارکت‌های عمومی ونظارت بر اداره امورمناطق کشور از طریق استانداران، فرمانداران، بخشداران و دهداران و همچنین شناسائی و تعیین هویت افراد ورفع بحرانهای ناشی از حوادث و وقایع غیر مترقبه. ^نیز از وظایف وزارت کشور است.

حوزه وزیر کشور نیز به هفت قسمت تشکیل می‌شود که شامل دفتر وزارتی، مرکز حراست، مرکز نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات، دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات، مرکز مطالعات راهبردی و آموزش، دفتر روابط عمومی و مرکز امور اجتماعی و فرهنگی می‌باشد که مرکز امور اجتماعی و فرهنگی دارای سه معاونت با عناوین معاونت امور اجتماعی، فرهنگی و صیانت از حقوق شهروندی، معاونت امور سازمان‌های مردم‌نهاد و معاونت امور بانوان می‌باشد.

وزیر کشور را می توان یکی از سیاسی ترین اعضای دولت پس از رییس جمهور دانست. گاه صبغه سیاسی او از معاون اول و دیگر وزارتخانه های سیاسی  هم بیشتر است. معاون اول بیش از کنش سیاسی ماشین دولت را هدایت می کند و در مناصبی چون وزارت خارجه یا وزارت اطلاعات ملاحظات فراتر از دولت نیز اعمال می شود. با این حال در فهرست وزیران کشور در تاریخ جمهوری اسلامی گاه با نام هایی مواجه می شویم که چه بسا پس ازترک منصب وزارت، دیگر در زمره سیاست مداران احصا نشدند.

۱)  احمدی صدر حاج سیدجوادی

نخستین وزیر کشور در جمهوری اسلامی، احمد صدر حاج سید جوادی است که در دولت موقت به عنوان وزیر مسوولیت گرفت. وی که متولد سوم خرداد ۱۲۹۶ بود و در یازدهم فروردین امسال و در سن ۹۶ سالگی در بیمارستان آبان در تهران نیز درگذشت، از اعضای اولیه و بنیانگذار نهضت آزادی ایران و همچنین از اعضای فعال نهضت مقاومت ملی بود.

و که فارغ التحصیل رشته حقوق و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی بود، به  هنگام مرگ کهن سال ترین فعال سیاسی در ایران به حساب می آمد. این حقوقدان و وکیل دادگستری در دولت مهندس بازرگان وزیر دادگستری هم شد. مهم ترین اقدام   دوران وزارت او  برگزاری همه پرسی جمهوری اسلامی در روزهای ۱۰ و۱۱ فروردین ۱۳۵۸ بود و جالب این که درست ۳۴ سال بعد و در ۱۰ فروردین   ۱۳۹۲ درگذشت.

سیدجوادی با این که حقوقدان هم بود؛ اما در فرم تعرفه همه پرسی پاره ای نکات حقوقی را رعایت نشد، از جمله اینکه از عبارت “انتخابات رفراندوم” استفاده شد که  کاملا نادرست بود.م تن کامل تعرفه چاپی چنین بود: “بسمه تعالی- دولت موقت انقلاب اسلامی – وزارت کشور- تعرفه انتخاباتِ رفراندوم – تغییر رژیم سابق به جمهوری اسلامی که قانون اساسی آن از تصویب ملت خواهد گذشت.”

ویژگی این رفراندوم این بود که طی دو روز برگزار شد و عصر جمعه ۱۰ فروردین ۱۳۵۸ احمد صدر حاج سید جوادی اعلام کرد:«مردم فردا- شنبه – نیز می توانند رای بدهند. کسانی که نخواهند رای بدهند نیز کاملا آزادند و در آینده با مشکلی مواجه نخواهد شد.»

۲)  هاشم صباغیان

با انتقال حاج سید جوادی از وزارت کشور به وزارت دادگستری، هاشم صباغیان که از نزدیکان مهدی بازرگان  و نیروهای ملی مذهبی بود که در دولت موقت به عنوان وزیر کشور انتخاب شد.

وی که متولد ۱۳۱۶ در تهران هست، مدرک کارشناسی ارشد خود  را در سال ۱۳۴۰ در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران دریافت گرد. وی از آغاز بینانگذاری نهضت آزادی، به عضویت آن درآمد و علاوه بر عضویت در شورای مرکزی آن، رییس هیات اجرایی و عضو دفتر سیاسی آن نیز بوده است.

مهم ترین اقدام دوران صباغیان؛ برگزاری انتخابات مجلس بررسی نهایی پیش نویس قانون اساسی در تابستان ۵۸ بود. نکته جالب دوران وزارت او این بود که با تصویب شورای انقلاب چند عضو شورا به عنوان معاون وزیر در وزارتخانه ها مستقر شدند و اکبر هاشمی رفسنجانی  معاون وزیر کشور شد. در وزارتخانه ای که مسوولیت آن با هاشم صباغیان بود. این اولین کار رسمی اداری در زندگی او بود وتازه  در یکی دو هفته اول با شکل کار آشنا شد.

۳) علی اکبر هاشمی رفسنجانی

بعد از استعفای دولت موقت، هاشمی رفسنجانی بعدتر در دولت شورای انقلاب، سرپرست وزارت کشور شد و چون قصد شرکت در انتخابات مجلس اول را داشت استعفا کرد. در مطبوعات آن دوران از هاشمی رفسنجانی  گاه با عنوان وزیر کشور هم یاد می شد اما درست تر آن است که سرپرست وزارت کشور خوانده شود. به هر صورت در این دوران همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد  و مردم – البته به میزانی کمتر از رفراندوم جمهوری اسلامی – شرکت کردند و به قانون اساسی رای دادند.

۴)  محمدرضا مهدوی کنی

با استعفای هاشمی رفسنجانی از وزارت کشور؛ محمدرضا مهدوی کنی سرپرست کمیته های انقلاب اسلامی به عنوان وزیر کشور انتخاب شد و انتخابات مجلس اول را او برگزار کرد. آیت الله مهدوی کنی در دولت شهید رجایی و شهید باهنر نیز وزیر کشور باقی ماند و چون خود نخست وزیر شد طبعا دیگر وزیر کشور نبود.

آیت الله مهدوی کنی که در سال ۱۳۱۰ در کن متولد شده اند، درحال حاضر  ریاست مجلس خبرگان و دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز و همچنین ریاست دانشگاه امام صادق‌(ع) را برعهده دارد.

مهمترین اتفاق در دوران وزارت او انتخاب وی از جانب امام خمینی (ره)  برای عضویت در کمیته سه نفری  حل اختلاف و حکمیت بین آیت الله بهشتی، هاشمی رفسنجانی و رجایی از یک طرف و بنی صدر از سوی دیگر بود. هیاتی که به فرجام نرسید و دو عضو دیگر آن ( آیت الله اشراقی و محمد یزدی نمایندگان دو ضلع دیگر) نیز کناره گرفتند.

۵) سیدکمال الدین یادآور نیک روش

با انتخاب مهدوی کنی به عنوان نخست وزیر؛ احتمال می رفت که یک روحانی به وزارت کشور منصوب شود،  او پنجمین وزیر کشور در نظام جمهوری اسلامی که در بروجرد دنیا آمده، یک استاد دانشگاه و چهره ای نه چندان سرشناس بود که توانست  رای اعتماد گرفت، هرچند که  حزب جمهوری اسلامی از این رویکرد راضی نبود.

وی که مدرک دکترا خود را در سال ۱۹۷۲ میلادی از دانشگاه ایالتی میسوری در کلمبیا آمریکا دریافت کرده، عمر وزارتش کوتاه بود و مانند شهابی در آسمان سیاست ظاهر شد و رفت. هر چند در ایران بود و هست؛ اما نام او بسیار به ندرت و مگر گاهی در مناسبت ها شنیده نمی شود.

۶) علی اکبر ناطق نوری

علی اکبر جمشیدی معروف به ناطق نوری که در تیر ماه ۱۳۲۲ در شهرستان نور به دنیا آمده است؛ در دولت اول میرحسین موسوی توانست وزیر کشور شود. وی در آن زمان نماینده امام خمینی (ره) درجهاد سازندگی بود./

ناطق نوری در آغاز کار دستور داد ساختمان وزارت کشور از خیابان بهشت در ضلع جنوبی پارک شهر به ساختمان شهرداری تهران در خیابان دکتر فاطمی منتقل شود. گویا امکان فرود هلی کوپتر بر بام ساختمان  و دیگر تجهیزات و زیر بنای بیشتر برای وزیر جدید جالب بود و این ساختمان را ترجیح داد. ساختمان کنونی وزارت کشور در رژیم پهلوی متعلق به حزب رستاخیز بود. شهرداری تهران نیز به رغم ناخرسندی ناچار بود به دستور مافوق تن دهد چرا که در آن زمان و در غیاب شورای شهر وزارت کشور نقش آن شورا را برای شهرداری ایفا می کرد.

۷) سید علی اکبر محتشمی پور

 در دولت اول موسوی هر دو جناح راست و چپ حزب جمهوری اسلامی حضور داشتند. اما دولت دوم یک دست شد و جناح چپ دست بالا را در آن پیدا کرد وعلی اکبر محتشمی پور که متولد ۱۳۲۵ در تهران است در ساختمان فاطمی مستقر شد.

وی که از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ شمسی وزیر کشور بود، مهمترین اتفاق دوران وزارتش تغییر استانداران و فرمانداران و شیفت از جناح راست به چپ سنتی بود.

۸) عبدالله نوری

با رحلت حضرت امام خمینی (ره) و انتخاب هاشمی رفسنجانی به عنوان رییس جهوری اسلامی ایران و حذف نخست وزیر، مجلس سوم شورای اسلامی خواستار ابقای محتشمی پور شدند،‌اما هاشمی رفسنجانی  عبدالله نوری را به عنوان وزیر کشور معرفی کرد و توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد.

۹  (علی محمد بشارتی جهرمی

دولت دوم هاشمی رفسنجانی در حالی تشکیل شد که باید از مجلس چهارم با اکثریت محافظه کار رای اعتماد می گرفت و رفسنجانی به وزارت علی محمد بشارتی جهرمی به جای عبدالله نوری تن داد.

 استاندار شدن محمود احمدی نژاد رییس جمهوری پیشین نیز حاصل همین دوران است و حتی  بعدها به هاشمی انتقاد شد که اگر زیر بار تغییر وزیر کشور نرفته بود، چه بسا احمدی نژاد نیز مسیر متفاوتی را طی می کرد.

بشارتی متولد ۱۳۲۳ از شهرستان جهرم است و مهمترین اتفاق دوران وزارتش را می توان برگزاری انتخابات دوم خرداد سال ۷۶ دانست.

۱۰)‌ عبدالله نوری

در سال ۷۶ و با انتخاب سیدمحمد خاتمی به عنوان رییس جمهوری اسلامی ایران، عبدالله نوری بار دیگر توانست به عنوان وزیر کشور از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد بگیرد.

مهمترین واقعه این دوران استیضاح نوری  در ۳۱ خرداد ۱۳۷۷ بود که او را از وزارت ساقط کرد. هنگامی که وی نطق خود را به پایان برد و قصد خروج داشت؛ ناطق نوری به عنوان رییس مجلس  وقت که خود سابقه وزارت کشور داشت خطاب به او گفت : بفرمایید. این از آن رفتن هاست که شاید آمدنی نداشته باشد! این سخن را که شنوندگان رادیو شنیدند دانستند که نوری وزیر نخواهد ماند و نماند.

۱۱) سید عبدالواحد موسوی لاری

وزیر دوم دولت اصلاحات، در ساختمان فاطمی سید عبدالواحد موسوی لاری معاون پارلمانی رییس جمهوری بود که تا پایان دولت دوم باقی ماند و مجری دو انتخابات شد که درباره آن حاشیه هایی درگرفت. اولی مجلس هفتم در فروردین ۸۲ چون پیشتر تهدید کرده بودند برگزار نخواهند کرد. دومی سال ۸۴ که دولت را تحویل محمود احمدی نژاد دادند. انتقادها البته  بیشتر متوجه شیوه عمل اصلاح طلبان و تشتت آرا و تنوع کاندیداها بود تا نحوه برگزاری انتخابات.

از مهمترین رویدادهای دوران وزارت لاری می توان حمله به کوی دانشگاه تهران در ۱۸ تیر ۷۸؛ حمله مسلحانه به دانشگاه تبریز در ۲۰ تیر ۷۸؛ برگزاری اولین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا بعد از انقلاب اسلامی و راه اندازی آنها، برگزاری انتخابات مجلس هفتم شورای اسلامی، ترور سعید حجاریان و زلزله بم نام برد.

۱۲) مصطفی پورمحمدی

دولت اول احمدی نژاد  سه وزیر کشور به خود دید. اولی مصطفی پور محمدی بود که در حال حاضر ریاست سازمان بازرسی کشور رابرعهده دارد.

وی که در سال ۱۳۳۸ در قم به دنیا آمده است، در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ از سوی محمود احمدی نژاد برای تصدی وزارت کشور به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در اردیبهشت ۱۳۸۴ به خاطر اینکه برای برکناری معاون خود یعنی ذوالقدر زیر بار نرفت، او را از کارش برکنار کردند

پورمحمدی هم اکنون به عنوان وزیر دادگستری توسط حسن روحانی به مجلس معرفی شده است و باید منتظر ماند و دید که آیا می تواند رای اعتماد نمایندگان مجلس را بگیرد یا خیر.

۱۳) علی کردان

 بعد از برکناری پورمحمدی، عوضعلی کردان معروف به علی کردان که در سال ۱۳۳۷ در شهرستان ساری به دنیا آمده است،‌ به عنوان دومین وزیر کشور احمدی نژاد به مجلس معرفی شد، اما این انتخاب بعدها پرماجرا شد.

 حکایت مدرک جعلی او به یک رسوایی تمام عیار بدل شد و واژه کردان را وارد ادبیات سیاسی و دانشگاهی کرد. عمر وزارت او به ۱۰۰ روز نرسید و در جریان استیضاحی تاریخی و در غیاب رییس جمهور و در سکوت رییس سابق او که بر کرسی ریاست مجلس نشسته بود در فرجامی تحقیر آمیز کنار گذاشته شد و یک سال بعد در پی یک بیماری جانکاه درگذشت. مدرک جعلی دانشگاه اکسفورد وزارت و سیاست و اعتبار را از او گرفت و اشتهاری به او داد که ترجیح می داد هرگز اینگونه به شهرت نمی رسید.

۱۴) صادق محصولی

بعد از استیضاح علی کردان، صادق محصولی به عنوان سومین وزیر کشور دولت اول احمدی نژاد به مجلس معرفی شد.

او که در سال ۱۳۳۸ در ارومیه به دنیا آمده است، در سال ۱۳۸۴ برای پست وزارت نفت به مجلس هفتم معرفی شد ولی در نهایت بامخالفت نمایندگان، قبل از رای گیری برای رای اعتماد،‌انصراف داد. در۲۸ آبان ۱۳۸۷ او برای تصدی پست وزارت کشور به مجلس معرفی شد و از مجموع ۲۷۳ نماینده حاضر در جلسه، ۱۳۸ نفر به انتصاب او رای موافق و ۱۱۲ نفر رای مخالف و ۲۰ نفر دیگر رای ممتنع دادند.

۱۵) مصطفی محمدنجار

محمود  احمدی نژاد سنت غیررسمی انتخاب یک روحانی برای وزارت کشور را از میانه دولت اول خود شکسته بود و این بار سنت تازه ای بر جای گذاشت و آن هم انتخاب یک مقام نظامی بود.

سردار سرتیپ پاسدار مصطفی محمدنجار که در سال ۱۳۳۵ در روستای تنورآغاج از توابع شرستان ستان آباد در استان آذربایجان شرقی به دنیا آمده است، در دولت نهم عهده دار وزارت دفاع بود.

وزیرکشور دولت دهم تنها چند ساعت بعد از پایان انتخابات یازدهم ریاست جمهوری ؛ پیروزی دکتر حسن روحانی را  اعلام کرد. شاید او به لحاظ گرایش سیاسی چندان خرسند نبود؛ اما از اینکه در دوران وزارت با مسئولیت او چنین انتخاباتی برگزار شده که هیچ معترض و شاکی ندارد و از نتیجه آن نیز همگان رضایت دارند نمی تواند شادمان نباشد.

۱۶)‌ عبدالرضا رحمانی فضلی ؟‌ ؟‌ ؟ ‌

ریس دولت یازدهم “عبدالرضا رحمانی فضلی” را به عنوان وزیر کشور پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی معرفی کرده و باید صبر کرد و دید که آیا می تواند رای اعتماد نمایندگان مردم را به دست آورد یاخیر.

فضلی که متولد ۱۳۳۸ می باشد، از مدیران اصولگرای باسابقه در ایران است که سابقه فعالیت های مدیریتی و اجرایی متعددی را به همراه دارد که از مهمترین سوابق اجرایی وی می توان به رییس دیوان محاسبات کشور، نماینده دور چهارم مجلس شورای از شهرستان شیروان و قائم مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی و همچنین معاون اجتماعی، فرهنگی و رسانه ای در دوره ریاست علی لاریجانی در سازمان صداوسیما اشاره کرد.

او دارای مدرک کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و دکترای جغرافیا گرایش برنامه ریزی از دانشگاه تربیت مدرس می باشد

از پست‌های دیگر وی می‌توان به ریاست دوره‌ای اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای (اکو) ECO و رییس حوزه خبر اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه ABU اشاره کرد.

همچنین وی از سال ۱۳۸۲ تاکنون استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی تهران در رشته تحصیلی و تدریسی جغرافیا بوده است.

معاون مالی- اداری و معاون آموزشی دانشکده علوم انسانی دکتر شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین موسس و رییس دوره شبانه این دانشگاه، معاون فرهنگی و  اجتماعی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، عضو شورای عالی اطلاع رسانی دولت، معاون امور بین الملل وزارت کشور، معاون امور مجلس و استانها، معاون سیاسی و رئیس ستاد انتخابات صدا و سیما، عضو شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴، دبیر هیات نظارت بر صندوق توسعه ملی، عضو هیات نظارت بر نشر و اندوخته اسکناس کشور، رییس شورای دستگاههای نظارتی کشور و همچنین عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی از جمله سوابق اجرایی رحمانی فضلی است.

مصطفی میرزاباقری برزی