به گزارش “صبح رابر”؛ به نقل از بوتیا نیوز  ۱۴ مردادماه مصادف با سالروز صدور فرمان مشروطیت توسط مظفر الدین شاه قاجار است، در واقع می توان گفت فرمان مشروطه دستور تشکیل مجلس شورا در ایران و ثمره تلاش های آزادیخواهان وطن برای رهایی از استبداد مطلق شاهنشاهی است.

معمولا عده ای شروع جنبش مشروطیت را از ماجرای گران شدن قند در تهران ذکر می ‌کنند، در حالی که پایه اصلی این رویداد تاریخی، مردم کرمان بودند اما متاسفانه آن گونه که باید نامی از آن ها در این مقوله تاریخی برده نشده است.

مردم کرمان از همان گذشته های دور نقش بسزایی در بسیاری از رویدادهای تاریخی این مرز و بوم داشته اند، از فعالیت چشمگیر آن ها در دوره های مختلف شاهنشاهی بر علیه ظلم و ستم گرفته تا کمک مالی به دولت ها، پایه گذاری جنبش مشروطیت نیز که بخش کوچکی از فعالیت های مردم کرمان محسوب می شود.

می توان گفت که زمینه قیام مشروطه در کشور از قیام شالبافان کرمانی شروع و با کتک خوردن حاج میرزا محمد احمدی از آیات عظام بزرگ تاریخ تشیع در کرمان رسمیت گرفت.

محمد علی گلاب زاده از تاریخ نویسان کرمانی است که در خصوص چگونگی شروع نهضت مشروطه در کرمان و انتشار این قیام به تهران به خبرنگار بوتیا نیوز   گفت: شال و شالبافی یک قدمت تاریخی قابل توجه ای در کرمان دارد که به قریب هزار سال پیش می رسد و آن را می توان در میراث به جا مانده یکی از خلفای عباسی که تعداد قابل توجهی شال کرمان وجود داشت مشاهده کرد.

این مورخ کرمانی ادامه داد: در طول تاریخ نیز همیشه از شال کرمان به عنوان یکی از کالاهای بسیار ارزشمند نام برده می شود چرا که شال کرمان این امتیاز را داشت که از درآمد بسیار بالایی برخوردار بود.

نمونه ای از شال کرمان در زمان قاجار

گلاب زاده خاطر نشان کرد: شخصی به نام علی محمد شالباف در زمان وزیر الملک اول زمانی که دولت  از نظر مالی در مضیقه قرار گرفت قریب ۳ هزار تومان به پول آن روز به دولت قرض داد رقمی که از ۳۰ هزار میلیارد تومان امروز هم تجاوز می کند.

وی بیان کرد: بنابراین صنعت شالبافی در کرمان یک صنعت بسیار پر درآمد بود اما متاسفانه کم کم تبدیل به یک کالای سیاسی شد، یعنی این که مانند طلا، قالی و … در انحصار دولت درآمده ‌بود و از این رو اعمال نفوذ دولت و حکام در این زمینه شدیدتر شد  و با اجحاف هایی همراه شد که بنای حکومتی را فرو ریخت.

این تاریخ شناس افزود:  به این ترتیب که حکومت از بچه های کوچکی که انگشتان بسیار نازکی داشتند و می توانستند این نخ ها را از تار و پود ها رد کنند برای شالبافی استفاده کرد که یک ستم بسیار بزرگ بود.

گلاب زاده مطرح کرد: از طرف دیگر شالبافان کسانی بودند که زحمت زیاد می کشیدند ولی پول و ثروتی نداشتند یعنی آن حقی که باید برای آن ها در نظر می گرفتند لحاظ نکردند و حق آن ها را تضییع می کردند.

وی عنوان کرد:  به همین دلیل شالبافان در چند مقطع قیام کردند که یکی در زمان وکیل الملک اول و دیگری در زمان وکیل الملک دوم است و آن ماجرای حبس یحیی خان کلانتر در چهار سوخ کرمان است که سرانجام او را کشتندو بعد وقایع دیگری اتفاق افتاد که همه این ها به سرنگونی حکومت وکیل الملک دوم منتهی شد و خود این جفاها و ظلم هایی که صورت گرفت زمینه را برای مشروطیت فراهم کرد.

اجتماع علما و روحانیون در مسجد جامع در جریان قیام دوم شال‌بافان

به چوب بستن آیت الله حاج میرزا محمد رضای کرمانی آغاز قیام مشروطیت در تهران

این تاریخ شناس کرمانی تاکید کرد: آن چیزی که بیشتر از همه در مشروطیت تاثیر گذار بود قضیه فلک شدن حاج میرزا محمدرضای احمدی، نوه حاج احمد احمدی از مجتهدین بزرگ و به نام تاریخ بود که مدت ها در نجف به سر می برد.

گلاب زاده خاطر نشان کرد: وقتی حاج میرزا محمدرضا از نجف به کرمان برگشت یکسری وقایعی پیش آمد که این وقایع با آمدن شخصی به نام شیخ شمشیری همراه شد که او مسائل بین شیخیه و بالاسری را در کرمان بالا برد و یک هیجانات و تنش هایی را به وجود آورد که منجر به حمله و هجوم عده ای به محله یهودی ها و شکستن خمره های شراب آن ها شد.

وی تشریح کرد: ماجرا از آنجا شروع شد که شبی که حاج میز محمدرضا در منزل پیرمغانی روضه می خواند که یک بازاری به ایشان گفت که یک شراب فروشی در کنار منزل ما وجود دارد به او اخطار دهید و بگوئید اجازه دهد محله ما آرام باشد، ایشان هم دستور دادند و آن شخص هم تمکین کرد.

آیت الله حاج میرزا محمد رضا مجتهد کرمانی در اجتماع مردم در مسجد جامع

این تاریخ شناس بیان کرد: اما عده ای که همیشه به دنبال آشوب بودند اعلام کردند که حاج میرزا محمدرضا فرمان تخریب منازل در هر جایی که شراب فروشی مشغول هستند صادر کرده و به این بهانه به منزل یهودی های کرمان حمله کرده و خم های شراب ان ها را شکستند و به آن ها را آسیب رساندند.

گلاب زاده خاطر نشان کرد: اینجا بود که یهودی ها به دستگاه حکومتی شکایت کردند و ظفر السلطنه علیرغم نصیحت علمای تهران مبنی بر خوش رفتاری با حاج میرزا محمدرضا، دستور احضار این آیت الله را صادر کرد.

وی ادامه داد:  اسفندیار قاچاقچی را برای این کار به سراغ حاج میرزا محمدرضا فرستادند و او به صورت بسیار توهین آمیزی حاج میرزا  را بیرون آورد و به محل حکومتی ان زمان که همین فرمانداری امروز می باشد برده و اورا شلاق زد و فلک کرد.

این مورخ کرمانی تصریح کرد: خبر فلک شدن حاج میرزا محمد رضا به دستور حاکم کرمان، یکی از جنجال برانگیزترین اخباری بودکه به زودی به تمام ایران، خصوصاً تهران ارسال شد و این مسئله بهترین دستاویزی بود که مشروطه خواهان را به جنب و جوش در آورد .

گلاب زاده گفت: همین مسئله باعث شد که در تهران مجد الاسلام کرمانی که در مجلس مشیرالسلطنه وزیر داخله بود به کمک آیت الله بهبانی و طباطایی این قضیه را علم کردند و به صورتی درآوردند که در ماه رمضان توانستند بیشترین استفاده را بکنند و مردم را علیه تشکیلات حکومتی بشورانند و زمینه ای را به وجود آوردند که بالاخره به امضای سند مشروطیت منتهی شد.

وی در ادامه تصریح کرد: در واقع می توانیم بگوئیم پای اصلی قضیه مشروطیت که یک رویداد تاریخی مردم کرمان بودند اما متاسفانه آن گونه که باید نامی برده نشده است و فقط در کتاب تاریخ بیداری از ناظم الاسلام کرمانی در خصوص این قضیه صحبت کرده است که این ظلم به مردم کرمان است.

این تاریخ شناس کرمانی در پایان مطرح کرد: این هم شاید دلیلش این است که کرمانی ها همیشه در طول تاریخ به نوعی تواضع مبتلا بودند که این تواضع موجب شد تا ارزش ها و داشت های خودشان را نتوانند عرضه کنند و همیشه در این زمینه عقب ماندند.

انتهای پیام/